Socjonika
8.3. Elementy obiektowe i relacyjne
Dla wyjaśnienia podziału na informacyjne elementy obiektowe i relacyjne posłużę się cytatem:
Kolejnym krokiem będzie wyróżnienie podziału na obiekty i relacje. Odnosi się to do tego, czy informacje są porządkowane wokół poszczególnych punktów skupienia (tworząc swego rodzaju obiekty, rzeczy widziane w pewnym sensie jako jedna całość) czy też stanowią połączenie pomiędzy różnymi punktami skupienia (określają rodzaj zależności pomiędzy nimi, łączące je relacje). Ponownie warto zauważyć, że podział ten bardziej dotyczy tego, jak odbierana i przetwarzana jest dana informacja, a mniej od jej cech niezależnych od obserwatora. Więc jeśli „uświadamiamy” sobie danego rodzaju informacje bez odnoszenia się do innych, mamy do czynienia z obiektem, natomiast w sytuacji, w której uświadamiamy sobie owe odniesienia i to na nich operujemy – z relacją. Przykładowo informacja „To jabłko jest czerwone” jest informacją o obiekcie, natomiast informacja „Oba jabłka mają ten sam kolor” mówi o relacji. Informacja „To jabłko ma ten sam kolor, co tamto jabłko” jest już kłopotliwa – jej klasyfikacja zależy od tego, czy zechcemy zwrócić uwagę na kolor jabłka (informacje o obiekcie) czy też na podobieństwo kolorów między nimi (relację).
Na podstawie powyższego przykładu można też zauważyć, że relacje są oszczędniejszym sposobem przechowywania informacji – na podstawie jednej relacji jesteśmy w stanie wnioskować o kolorze dwóch jabłek. Nie mniej jednak informacje o obiektach łatwiej odnieść do zewnętrznego świata, można o wiele szybciej z nich skorzystać. Staje się to coraz bardziej widoczne wraz ze wzrostem liczby relacji, na których operujemy. Przykładowo, jednoznaczne ustalenie koloru jabłka mogłoby wymagać rozważenia trzech stwierdzeń: „To jabłko ma ten sam kolor, co tamto jabłko”, „Tamto jabłko nie jest czerwone”, „Mamy tylko czerwone i żółte jabłka”.
W socjonice często posługujemy się pojęciem energii (energii psychicznej). Mówimy, że podejście relacyjne sprzyja jej oszczędzaniu, podczas gdy spojrzenie obiektowe związane jest z intensywniejszym jej wydatkowaniem. Przez analogię do pojęć introwersji i ekstrawersji wprowadzonych przez Junga, elementy relacyjne nazywamy introtycznymi, a obiektowe – ekstratycznymi.
Podział na elementy obiektowe i relacyjne w socjonice jest przedstawiany w następujący sposób.
Aby dopasować powyższe elementy obiektowe i relacyjne do mandali charakterów odpowiednio poprzestawiam powyższe elementy informacyjne.
Teraz nanieśmy elementy relacyjne i obiektowe na mandalę charakterów.
Na powyższym rysunku można zobaczyć, gdzie znajdują się elementy obiektowe i gdzie są elementy relacyjne? Oprócz tego wyróżniłem jeszcze:
- biegun elementów obiektowych (ekstratycznych)
- i biegun elementów relacyjnych (introtycznych).
W ten sposób wskazuję miejsca, gdzie jest najwięcej elementów obiektowych (ekstratycznych) i gdzie jest najwięcej elementów relacyjnych (introtycznych). Konkretnie mamy dwa elementy obiektowe obok siebie w górnym lewym rogu. A w dolnym prawym rogu mamy obok siebie dwa elementy relacyjne.
Przypomnę, że słowa „ekstratyczne” i „introtyczne” wywodzą się z pojęć Junga: ekstrawertyczne i introwertyczne. W teorii Junga ekstrawersja i introwersja są mechanizmami przystosowawczo-obronnymi czy postawami ogólnymi. W socjonice zaś, jak wspomniałem wyżej:
— „ekstatyczność” to odpowiednik obiektowych elementów informacyjnych,
— a „introtyczność” to odpowiednik relacyjnych elementów informacyjnych.
Wracając do elementów obiektowych i relacyjnych, cenne jest tu wg mnie porównanie:
- ekstrawertyzmu z elementami obiektowymi, czyli z „informacjami porządkowanymi wokół poszczególnych punktów skupienia (tworzące swego rodzaju obiekty, rzeczy widziane w pewnym sensie jako jedna całość)”,
- oraz introwertyzmu z elementami relacyjnymi, czyli z „informacjami porządkowanymi w ten sposób, że stanowią połączenie pomiędzy różnymi punktami skupienia” (określają rodzaj zależności pomiędzy nimi, łączące je relacje).
Powyższe porównanie może więc stanowić cenne uzupełnienie mandali charakterów, gdyż:
- informacyjne elementy obiektowe, (czy też ekstratyczność), będą dotyczyć głównie typów Gorący Ogień i Gorące Powietrze,
- informacyjne elementy relacyjne, (czy też introtyczność), będą dotyczyć głównie typów Chłodna Woda i Chłodna Ziemia.
Na mandali charakterów między innymi pod wpływem socjoniki na ramach wokół mandali umieściłem już słowa „obiekt” i „relacja”. Słowa te znajdują się w moich skrótowych definicjach ekstrawersji i introwersji.
CC0 1.0 Universal
Dla tekstów i ilustracji innych autorów, które cytuję w moich pracach, mogą obowiązywać dodatkowe ograniczenia.