35. Wpływ świadomości i nieświadomości na stany pewności i niepewności siebie.

W poprzednim rozdziale pisałem o tym, że pomiędzy stanami pewności i niepewności siebie zachodzi sprzężenie zwrotne, na które ma wpływ racjonalizm lub realizm. Jednakże na stany pewności i niepewności siebie wpływa nie tylko racjonalizm i realizm.

Bardzo ciekawa specyfika stanów pewności i niepewności siebie wynika jeszcze z tego, że na te stany mają wpływ zarówno świadomość, jak i nieświadomość.

Na mandali charakterów:
— świadomość jest zobrazowana za pomocą trójkąta świadomości,
— a nieświadomość za pomocą trójkąta nieświadomości.

Mamy zatem:
— wpływ świadomości i nieświadomości na stany pewności i niepewności siebie,
oraz odwrotnie
— wpływ stanów pewności i niepewności siebie na świadomość i nieświadomość.

Takie wzajemne oddziaływanie świadomości i nieświadomości oraz pewności i niepewności siebie sprawia, że oddziaływanie to, może się przejawiać na różne sposoby. To może tłumaczyć to, dlaczego stany pewności i niepewności są takie specyficzne and kompleksowe.

Do symbolicznego przedstawienia świadomości i nieświadomości na mandali charakterów użyłem dwóch trójkątów. Jeden trójkąt przedstawia świadomość, a drugi nieświadomość.

Zarówno w trójkącie świadomości, jak i nieświadomości cały czas krąży energia psychiczna.

Na poniższym schemacie można zobaczyć przypływanie energii psychicznej w trójkącie świadomości. Przepływ energii jest zobrazowany za pomocą przerywanych strzałek.

Możemy zobaczyć więc, że energia psychiczna płynie pomiędzy:

• punktem — „stan świadomości”,
• punktem — „stan pewności lub niepewności siebie”, który jest po lewej stronie, oraz
• punktem — „stan pewności lub niepewności siebie”, który jest po prawej stronie.

Analogiczny przepływ energii psychicznej jak w trójkącie świadomości występuje także w trójkącie nieświadomości. Przepływ energii jest zobrazowany za pomocą przerywanych strzałek.

Na powyższym rysunku możemy zobaczyć, że w trójkącie nieświadomości energia psychiczna płynie pomiędzy:

• punktem — „stan nieświadomości (stan komplementarny)”,
• punktem — „stan pewności lub niepewności siebie”, który jest po lewej stronie, oraz
• punktem — „stan pewności i niepewności siebie”, który jest po prawej stronie.

Proszę spojrzeć na przepływ energii psychicznej pomiędzy dwoma punktami, gdzie występują stany pewności lub niepewności siebie. Możemy zobaczyć tam cztery strzałki pomiędzy tymi punktami. Jest tak, ponieważ:

• dwie z tych strzałek należą do trójkąta świadomości
• i dwie z tych strzałek należą do trójkąta nieświadomości.

Są to niejako dwie drogi z dwoma pasami ruchu, czyli dwie drogi dwukierunkowe. Jedna z tych dróg należy do trójkąta świadomości, a druga z tych dróg należy do trójkąta nieświadomości.

Na tych drogach energia jednym pasem ruchu płynie w jedną stronę, a drugim pasem w drugą stronę.

W sumie więc tak się składa, że dwie drogi, gdzie przepływa energia psychiczna, biegną obok siebie pomiędzy punktami „stan pewności lub niepewności siebie”, (czyli pomiędzy trójkątami świadomości i nieświadomości).

Pomiędzy pozostałymi punktami trójkątów świadomości i nieświadomości przebiega jedna dwukierunkowa droga.

W sumie po tych drogach w dwóch kierunkach ciągle płynie energia psychiczna. Ten przepływ energii po drogach łączących stany psychiczne jest przedstawiony na poniższym rysunku za pomocą przerywanych strzałek.

(Na powyższym schemacie nie zaznaczyłem przepływu energii pomiędzy stanem świadomości i nieświadomości. Zrobiłem tak dlatego, że o komunikacji pomiędzy stanami świadomości i nieświadomości będę mówił w następnym rozdziale. A w tym rozdziale skupiamy się na komunikacji pomiędzy stanami pewności i niepewności siebie).

Podsumowując, na powyższym rysunku zostało zobrazowane to, że:

• Na stan pewności i niepewności siebie może mieć wpływ zarówno jego świadomość, jak i nieświadomość.

• Pomiędzy punktami „stan pewności lub niepewności siebie”, mamy dwie równoległe dwukierunkowe drogi.
  Jedną należącą do świadomości a drugą do nieświadomości.

Co z tego wynika?

Wynika z tego bardzo ciekawa rzecz. Tzn. bardzo ciekawa zależność wynikająca z tego, że stany pewności i niepewności siebie znajdują się pomiędzy świadomością i nieświadomością.

Przykładowo, jeśli spojrzymy na stan pewności siebie, to może być np. tak, że:
— kiedy świadomie będziemy dążyć do tego, żeby być pewnym siebie,
— wtedy nasza nieświadomość będzie powodować naszą niepewność siebie.

Z tego wynika, że nieświadomość może bardzo ograniczać albo nawet niweczyć wysiłki naszej świadomości, kiedy ta stara się osiągnąć większą pewność siebie.

Może być też oczywiście sytuacja odwrotna, że:
— kiedy nasza nieświadomość będzie wpływać na naszą pewność siebie,
— nasza świadomość będzie tę pewność siebie ograniczać lub skutecznie powstrzymywać.

Największa pewność siebie zatem pojawia się wtedy, kiedy jest ona wspierana zarówno przez świadomość, jak i przez nieświadomość.

Analogicznie jak stan pewności siebie będzie również powstawać stan niepewności siebie pod wpływem świadomości i nieświadomości.

Podsumowując, na stan pewności lub niepewności siebie może wpływać:

1. Świadomość,
2. Nieświadomość,
3. Świadomość i nieświadomość jednocześnie.

Odnośnie do trzeciej możliwości to, skoro stan pewności lub niepewności siebie może być kreowany za sprawą świadomości i nieświadomości, to mogą występować też takie sytuacje, że stan pewności siebie lub niepewności siebie będzie:

• będzie wzmacniany przez świadomość i osłabiany przez nieświadomość,

• będzie osłabiany przez świadomość i wzmacniany przez nieświadomość.

Powyższe zależności podsumuje może jeszcze za pomocą tabelek dla większej jasności:

Ogólnie zaś w trójkątach świadomości i nieświadomości stan pewności siebie i stan niepewności siebie może być wspierany na następujące możliwości:

Powyższe przypadki pojawiania się pewności i niepewności siebie w trójkątach świadomości i nieświadomości można również przedstawić za pomocą schematów.

Na poniższym schemacie jeszcze raz chciałbym zwrócić uwagę na miejsce, gdzie występuje granica pomiędzy trójkątami świadomości i nieświadomości.

Po bokach możemy zauważyć dwa czarne punkty, które są oznaczone jako:
— „stan pewności lub niepewności siebie”.

Jeden znajduje się po prawej stronie, a drugi po lewej.

Pomiędzy tymi punktami można zobaczyć, że występują cztery strzałki:
— dwie z tych strzałek należą do trójkąta świadomości,
— a dwie do trójkąta nieświadomości.

Nad tymi strzałkami umieściłem napis:
— „połączenia pomiędzy stanami pewności i niepewności siebie”.

Jak już wyżej wspomniałem, w symbolicznym sensie są to dwie drogi. Każda z tych dróg jest dwukierunkowa. W sumie mamy więc cztery „pasy ruchu”, po których porusza się energia psychiczna.

Wyżej zamieściłem tabelę, gdzie wymieniłem cztery możliwości, na jakie świadomość i nieświadomość może wspierać stan pewności i niepewności siebie.

Myślę, że teraz warto się zastanowić, jak powyższe możliwości będą wyglądały na schematach.

1. Stan pewności lub niepewności siebie jest wzmacniany przez świadomość.

W tym przypadku mamy trzy możliwości. Mówiąc prosto, stan świadomości może wspierać stan pewności lub niepewności siebie:

1.1. w jedną stronę,
1.2. w drugą stronę,
1.3. lub w jedną i w drugą stronę jednocześnie.

Drogi, dzięki którym pewność lub niepewność siebie jest wzmacniana, zostały wyróżnione za pomocą strzałek. Na tych strzałkach znajdują się małe cieniowane strzałki symbolizujące przepływ energii psychicznej po tych drogach.

1.1. Pierwsza możliwość wzmacniania pewności lub niepewności siebie w trójkącie świadomości.

Na poniższym schemacie można zobaczyć, że energia psychiczna płynie w jednym z kierunków w trójkącie świadomości. Symbolicznie można powiedzieć, że przemieszcza się po jednym z pasów ruchu.

Powyżej możemy zobaczyć, że stan świadomości:
— bezpośrednio wspiera „stan pewności lub niepewności siebie” znajdujący się po prawej stronie,

1.2. Druga możliwość wzmacniania stanu pewności lub niepewności siebie w trójkącie świadomości.

Na poniższym schemacie można zobaczyć, że energia psychiczna płynie w przeciwnym kierunku niż w poprzednim przypadku 1.1. Symbolicznie można powiedzieć, że przemieszcza się po drugim pasie ruchu, po którym odbywa się ruch w przeciwną stronę.

Powyżej możemy zobaczyć, że stan świadomości:
— bezpośrednio wspiera „stan pewności lub niepewności siebie” znajdujący się po lewej stronie.

1.3. Trzecia możliwość, gdzie wzmacnianie stanu pewności lub niepewności siebie zachodzi jednocześnie w dwóch kierunkach w trójkącie świadomości.

Następny schemat pokazuje przepływ energii psychicznej w trójkącie świadomości. Przepływ ten odbywa się w obie strony, czyli niejako jednocześnie po dwóch pasach ruchu.

Powyżej możemy zobaczyć, że stan świadomości:
— bezpośrednio wspiera oba punkty „stan pewności lub niepewności siebie” znajdujące się po lewej i po prawej stronie.

W ten sposób na powyższych schematach przedstawiłem powstawanie stanów pewności i niepewności siebie w trójkącie świadomości.

Energią psychiczną mogą wywoływać np. takie czynniki jak określone: myśli, informacje, twierdzenia, sentencje, opinie, pochwały, krytyka, oceny itp. Czynniki te dodają lub ujmują pewności siebie. W wyniku tego każdy typ charakteru popada w różne stany psychiczne. Najczęściej wchodzi się wtedy w stan pewności lub niepewności siebie.

2. Stan pewności lub niepewności siebie jest wzmacniany przez nieświadomość.

W poprzednim punkcie mówiłem o tym, jak wzmacniany jest stan pewności lub niepewności siebie w trójkącie świadomości. W tym punkcie zajmę się z kolei trójkątem nieświadomości.

Podobnie jak w trójkącie świadomości w trójkącie nieświadomości występują trzy możliwości. Tzn. stan nieświadomości może wspierać stan pewności lub niepewności siebie:

2.1. w jedną stronę,
2.2. w drugą stronę,
2.3. lub w jedną i w drugą stronę jednocześnie.

2.1. Pierwsza możliwość wzmacniania pewności lub niepewności siebie w trójkącie nieświadomości.

Na poniższym schemacie można zobaczyć, że energia psychiczna płynie w jednym z kierunków w trójkącie nieświadomości. Symbolicznie można powiedzieć, że przemieszcza się po jednym z pasów ruchu.

Powyżej możemy zobaczyć, że stan nieświadomości:
— bezpośrednio wspiera „stan pewności lub niepewności siebie” znajdujący się po lewej stronie.

2.2. Druga możliwość wzmacniania stanu pewności lub niepewności siebie w trójkącie nieświadomości.

Na kolejnym schemacie można zobaczyć, że energia psychiczna płynie w przeciwnym kierunku niż w poprzednim przypadku 2.1. Symbolicznie można powiedzieć, że przemieszcza się po drugim pasie ruchu, po którym odbywa się ruch w przeciwną stronę.

Powyżej możemy zobaczyć, że stan nieświadomości:
— bezpośrednio wspiera „stan pewności lub niepewności siebie” znajdujący się po prawej stronie.

2.3. Trzecia możliwość, gdzie wzmacnianie stanu pewności lub niepewności siebie zachodzi jednocześnie w dwóch kierunkach w trójkącie nieświadomości.

Następny schemat pokazuje trzecią możliwość przypływu energii psychicznej w trójkącie nieświadomości. Przepływ ten obywa się w obie strony, czyli niejako jednocześnie po dwóch pasach ruchu.

Powyżej możemy zobaczyć, że stan nieświadomości:
— bezpośrednio wspiera oba punkty „stan pewności lub niepewności siebie” znajdujące się po lewej i po prawej stronie.

Na powyższych schematach zatem przedstawiłem powstawanie i przemieszczanie się stanów pewności i niepewności siebie w trójkącie nieświadomości.

Energia psychiczna w trójkącie nieświadomości powstaje i przemieszcza się podobnie jak w trójkącie świadomości. Tworzą ją takie czynniki jak np.: różne myśli, wizje, fantazje, skojarzenia, obrazy, wyobrażenia itp. Czynniki te wypływają z nieświadomości i dodają lub ujmują pewności siebie.

3. Stan pewności lub niepewności siebie jest wzmacniany zarówno przez świadomość, jak i nieświadomość.

W poprzednich dwóch punktach mówiłem o wzmacnianiu stanu pewności lub niepewności siebie albo w trójkącie świadomości, albo w trójkącie nieświadomości. Jednak stan pewności lub niepewności siebie może być również wzmacniany jednocześnie przez świadomość i nieświadomość.

Mamy tu cztery możliwości wzmacniania pewności lub niepewności siebie. Tzn. pewność siebie jest po prostu wzmacniana:

3.1. w jednym kierunku w trójkącie świadomości i w drugim kierunku w trójkącie nieświadomości,
3.2. w drugim kierunku w trójkącie świadomości i w pierwszym kierunku w trójkącie nieświadomości,
3.3. w jednym kierunku, zarówno w trójkącie świadomości, jak i nieświadomości,
3.4. w drugim kierunku, zarówno w trójkącie świadomości, jak i nieświadomości.

3.1. Pierwsza możliwość wzmacniania pewności lub niepewności siebie w trójkątach świadomości i nieświadomości.

Poniższy schemat pokazuje dwie drogi wzmacniania pewności lub niepewności siebie:
— jedną w trójkącie świadomości (zgodnie z ruchem wskazówek zegara),
— a drugą w trójkącie nieświadomości (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara).

W tym przypadku jest ciekawa sytuacja. Jest tak dlatego, że:
— co prawda, w trójkącie świadomości energia psychiczna płynie zgodnie z ruchem wskazówek zegara, a w trójkącie nieświadomości przeciwnie do ruchu wskazówek zegara,
— to jeśli spojrzymy na granicę pomiędzy trójkątami świadomości i nieświadomości to widzimy, że energia psychiczna w obydwóch trójkątach płynie tam w jednym kierunku.

• Wychodzi więc na to, że punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który na powyższym rysunku znajduje się po prawej stronie, jest wzmacniany podwójnie. Tzn. energia psychiczna płynie do tego punktu:
  — od stanu świadomości,
  — i od stanu nieświadomości.
  Dalej pośrednio jest też wzmacniany punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który na powyższym rysunku znajduje się po lewej stronie. I to zarówno w trójkącie świadomości, jak i nieświadomości. Tzn. te dwie energie psychiczne płyną do tego punktu:
  — od punktu „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po prawej stronie.

3.2. Druga możliwość wzmacniania pewności lub niepewności siebie w trójkątach świadomości i nieświadomości.

Poniższy schemat pokazuje dwie drogi wzmacniania pewności lub niepewności siebie:
— jedną w trójkącie świadomości,
— a drugą w trójkącie nieświadomości.

W tym przypadku sytuacja jest analogiczna jak w podpunkcie 3.1. Tzn.:

• jednakże, jeśli spojrzymy na granicę pomiędzy trójkątami świadomości i nieświadomości to widzimy, że energia psychiczna na tej granicy w obydwóch trójkątach płynie w jednym kierunku.
• w trójkącie świadomości energia psychiczna płynie przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, a w trójkącie nieświadomości zgodnie z ruchem wskazówek zegara,

Tutaj mamy odwrotną sytuację niż w przypadku opisywanym w poprzednim punkcie 3.1.

• Wychodzi więc na to, że punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który na powyższym rysunku znajduje się po lewej stronie, jest wzmacniany podwójnie. Tzn. energia psychiczna płynie do tego punktu:
  — od stanu świadomości,
  — oraz od stanu nieświadomości.
  Dalej pośrednio jest też wzmacniany punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który na powyższym rysunku znajduje się po prawej stronie. I to zarówno w trójkącie świadomości, jak i nieświadomości. Tzn. te dwie energie psychiczne płyną do tego punktu:
  — od punktu „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po lewej stronie.

3.3. Trzecia możliwość wzmacniania pewności lub niepewności w trójkątach świadomości i nieświadomości.

Poniższy schemat pokazuje trzeci przykład, gdzie mamy dwie drogi wzmacniania pewności lub niepewności siebie:
— jedną w trójkącie świadomości,
— a drugą w trójkącie nieświadomości.

W tym przypadku sytuacja jest odmienna niż w poprzednich podpunktach 3.1 i 3.2. Tzn.:

• zarówno w trójkącie świadomości, jak i w trójkącie nieświadomości energia psychiczna płynie w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara,
• jednakże, jeśli spojrzymy na granicę pomiędzy trójkątami świadomości i nieświadomości to możemy zobaczyć, że energia psychiczna na tej granicy płynie w przeciwnych kierunkach.

Wychodzi więc na to, że:

• Punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po prawej stronie, jest wzmacniany przez świadomość.
  Dalej pośrednio świadomość wspiera jeszcze punkt „stan pewności i niepewności siebie”, który znajduje się po lewej stronie.
• Punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po lewej stronie, jest wzmacniany przez nieświadomość.
  Dalej pośrednio nieświadomość wspiera jeszcze punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po prawej stronie.

3.4. Czwarta możliwość wzmacniania pewności lub niepewności siebie w trójkątach świadomości i nieświadomości.

Poniższy schemat pokazuje czwarty ostatni przykład, gdzie mamy dwie drogi wzmacniania pewności lub niepewności siebie, czyli:
— jedną w trójkącie świadomości,
— a drugą w trójkącie nieświadomości.

W tym przypadku sytuacja jest analogiczna do tej, jaka występuje w podpunkcie 3.3. Tzn.

• zarówno w trójkącie świadomości, jak i w trójkącie nieświadomości energia psychiczna płynie w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (w podpunkcie 3.3 ten ruch był zgodny z ruchem wskazówek zegara),
• jednakże, jeśli spojrzymy na granicę pomiędzy trójkątami świadomości i nieświadomości to możemy zobaczyć, że energia psychiczna na tej granicy płynie w przeciwnych kierunkach.

Wychodzi więc na to, że:

• Punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po lewej stronie, jest wzmacniany przez świadomość.
  Dalej pośrednio świadomość wspiera jeszcze punkt „stan pewności i niepewności siebie”, który znajduje się po prawej stronie.
• Punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po prawej stronie, jest wzmacniany przez nieświadomość.
  
Dalej pośrednio nieświadomość wspiera jeszcze punkt „stan pewności lub niepewności siebie”, który znajduje się po lewej stronie.

Na powyższych schematach zatem (w podpunktach od 3.1. do 3.4.) zobrazowane jest to, jak pewność i niepewność siebie powstaje poprzez przepływ energii psychicznej zarówno:
— w trójkącie świadomości,
— jak i w trójkącie nieświadomości.

***

Podsumowanie

Podsumowanie powyższych rozważań opiera się na trzech aspektach:

1.

Tworzenie się stanów pewności lub niepewności siebie możemy rozpatrywać w odniesieniu do:

• trójkąta świadomości,
• trójkąta nieświadomości,
• i jednocześnie trójkąta świadomości i nieświadomości.

W sumie zatem daje nam to wiele możliwości do rozważań dotyczących tworzenia się stanów pewności i niepewności siebie.

Między innymi mogą być takie sytuacje jak:

• Świadomość i nieświadomość może:
  — albo współpracować ze sobą w tworzeniu stanów pewności i niepewności siebie,
  — albo mogą one działać w odwrotnych kierunkach i wzajemnie swoje działania osłabiać, utrudniać, niweczyć, psuć itp.
• Świadomość może tworzyć stan pewności siebie a nieświadomość stan niepewności siebie.
• Albo odwrotnie niż w poprzednim punkcie, świadomość może tworzyć stan niepewności siebie a nieświadomość stan pewności siebie.

2.

Każdy typ charakteru ma swoje stany pewności i niepewności siebie w określonych miejscach na mandali charakterów. To, gdzie znajdują się ich stany pewności i niepewności siebie jest bardzo pomocne przy analizowaniu poszczególnych typów. Położenie stanów pewności i niepewności siebie dla poszczególnych typów wymieniam w poniższych tabelach:

Kwadrat pierwszy:

Kwadrat drugi:

Kwadrat trzeci:

W powyższym zestawieniu proszę zwrócić uwagę na to, że zawsze mamy dwa punkty, pomiędzy którymi tworzą się ich stany pewności i niepewności siebie. Są to pary punktów, które leżą naprzeciwko siebie, czyli są względem siebie opozycyjne. Np. w kwadracie pierwszym punkty Wilgotne Powietrze i Sucha Ziemia dzielą ze sobą obszar, gdzie tworzą się ich stany pewności i niepewności siebie. Punkty też są względem siebie opozycyjne.

Analogiczne zależności występują w przypadku wszystkich opozycyjnych punktów. Na mandali charakterów mamy następujące punkty opozycyjne:

• Wilgotne Powietrze i Sucha Ziemia,
• Mokra Woda i Suchy Ogień,
• Woda i Ogień,
• Chłodna Woda i Gorący Ogień,
• Chłodna Ziemia i Gorące Powietrze,
• oraz Ziemia i Powietrze

3.

Istotny jest również specyficzny racjonalizm czy realizm.

O rodzajach i obszarach zajmowanych przez racjonalizm i realizm mówiłem w poprzednim rozdziale.

Specyficzny racjonalizm lub realizm opiera się bowiem na określonych funkcjach podstawowych czy mechanizmach przystosowawczo-obronnych, jakie występują tam, gdzie tworzy się stan pewności lub niepewności siebie.

***

W powyższych tabelkach wymieniłem, do jakich punktów na mandali charakterów przemieszczają się poszczególne typy charakterów, kiedy są w stanie pewności lub niepewności siebie.

Myślę, że warto jeszcze krótko przypomnieć, że:

1. Stan pewności i niepewności może powstawać;
   — albo w jednym,
   — albo w drugim,
   — albo w dwóch miejscach naraz.
2. Na stan pewności i niepewności może wpływać:
   — albo świadomość,
   — albo nieświadomość,
   — albo świadomość i nieświadomości jednocześnie.

I tak wyglądałoby przedstawienie przemieszczania się podczas stanów pewności i niepewności siebie, o których mówiłem w tym i w poprzednim rozdziale.

Z powyższych możliwości zapewne większość z nas interesuje to, jak przede wszystkim wzmacniać swoją pewność siebie?

Nasze zainteresowanie tym jak wzmacniać pewność siebie jest często bardzo silne. Jednak nasza psychika dąży do równowagi i wprowadza nas ona w niepewność siebie wtedy, kiedy wpływ pewności siebie jest zbyt duży i nad nami za bardzo dominuje.

Dlatego też warto akceptować stan niepewności siebie na równi ze stanem pewności siebie. Zresztą nie tylko warto stan niepewności siebie akceptować, ale go świadomie wykorzystywać, bo jest on również bardzo w życiu przydatny.

No dobrze mimo wszystko jednak wróćmy do pytania, jak wzmacniać pewność siebie?

Z powyższych rozważań wynika to, że największą pewność siebie uzyskuje się wtedy, kiedy stan pewności siebie jest wzmacniany zarówno przez świadomość, jak i nieświadomość. Wówczas świadomość i nieświadomość jednocześnie wzmacniają stan pewności siebie. Są w tym działaniu zjednoczone.

W takich sytuacjach stan pewności siebie może być bardzo silny.

Ma to swoje zalety i wady:

Zaletami tego może być to, że:

• możemy być bardzo skupieni na jakimś działaniu,
• łatwiej będzie nam osiągać jakieś zamierzenia,
• będziemy bardziej zdecydowani i przedsiębiorczy,
• będziemy bardziej przekonujący w tym, co mówimy, i w tym, co robimy,
• itp.

Wadami może być to, że:

• zbyt optymistycznie będziemy oceniać swoje możliwości;
• możemy być zbyt odważni, ambitni, brawurowi, przez co, źle będziemy oceniać rzeczywistość wokół nas, np. ludzi, którymi współpracujemy, sprawy, z którymi mamy czynienia, zadania do wykonania itp;
• możemy podejmować zbyt duże ryzyko, co może grozić niepowodzeniami, urazami, wypadkami…,
• itp.

Przeważnie wzmacnianie pewności siebie zarówno przez świadomość, jak i nieświadomość jest przez nas przyjmowane z zadowoleniem. Czujemy się wtedy po prostu bardziej pewni siebie i świadomie często chętnie się na to zgadzamy i witamy ten stan z radością.

Z reguły więc nie mamy nic przeciwko temu. Świadomie uznajemy, że jest to dla nas korzystne.

Oczywiście z reguły się nad tym nie zastanawiamy, skąd płynie pewność siebie? Kiedy więc pewność siebie mam dosyć łatwo przychodzi, często jesteśmy po prostu z tego zadowoleni. Jest tak przede wszystkim wtedy, kiedy pewność siebie w jakiejś sytuacji jest dla nas bardzo przydatna i możemy ją dobrze wykorzystać.

Czy warto zatem rozróżniać to, czy pewność siebie jest kreowana przez naszą świadomość, czy przez nieświadomość, czy przez świadomość i nieświadomości jednocześnie? Oraz czy warto rozróżniać to, czy pewność siebie jest zbyt duża?

Myślę, że tak, gdyż zbyt duża pewność siebie nie zawsze jest przydatna. W wielu sytuacjach może ona nam przeszkadzać. Może nam też niejednokrotnie nawet zaszkodzić, jak przedstawiłem to powyżej w liście przykładowych wad nadmiernej pewności siebie.

Warto zatem wyrobić w sobie zwyczaj świadomej obserwacji tego, w jakim stanie psychicznym się znajdujemy w danej chwili? Wówczas wiedząc, (czy świadomie zauważając to), że nasz stan pewności siebie jest zbyt duży, możemy na niego wpływać. Wpływać np. za pomocą naszych świadomych myśli.

Przykładowo:
— Wiem (widzę, dostrzegam itp.), że jestem zbyt pewny siebie, dlatego nie będę posuwał się w tym stanie za daleko, żeby nie zaszkodzić sobie lub innym...

Oczywiście cały czas nie jesteśmy w stanie świadomie kontrolować swoich stanów psychicznych, z takich względów, jak np.:

• Trudno jest świadomie skupiać się na własnej psychice przez dłuższy czas.
• Nie w każdej sytuacji będziemy w stanie skierować nasze myśli na aktualny stan naszej psychiki.
• Nasza nieświadomość ciągle wywiera na nas mniejszy lub większy wpływ, który również zmniejsza działanie świadomości i wpływa na stan pewności siebie.

Jednakże zapewne będzie to dla nas korzystne, jeśli będziemy niejako włączać swoją świadomą uwagę wtedy, kiedy pewność siebie będzie osiągać zbyt duży poziom.

Analogicznie możemy też reagować w przypadku stanu niepewności siebie, kiedy stan ten osiąga zbyt niski poziom.

Ogólnie na podstawie tego, co napisałem w tym i w poprzednim rozdziale, widać, że przemieszczanie się pomiędzy stanami pewności i niepewności siebie jest bardzo kompleksowe.

Myślę więc, że aby tą kompleksowość jakoś ogarnąć, można stany pewności i niepewności siebie traktować jako całość.

Co to znaczy traktować stany pewności i niepewności siebie jako całość?

Na poniższym schemacie zaznaczyłem obszar, który obejmuje stany pewności i niepewności siebie. I to jest właśnie ten obszar, o którym myślę, że można go traktować jako całość.

Na obszarze tym umieściłem też napis:
— „połączenia pomiędzy stanami pewności siebie i niepewności siebie”.

Przypomnę, że na tym modelu stany pewności i niepewności siebie nie są ściśle sprecyzowane. Tzn. ani stan pewności, ani stan niepewności siebie nie jest umiejscowiony w jednym punkcie, a w dwóch. W każdym z tych dwóch punktów może się więc tworzyć zarówno stan pewności siebie, jak i stan niepewności siebie.

Patrząc na powyższy schemat, można w sumie powiedzieć, że stany pewności i niepewności siebie zajmują obszar znajdujący się na granicy trójkąta świadomości i nieświadomości. Krótko można by powiedzieć, że jest to obszar dwóch pewności siebie.

Na obszarze dwóch pewności siebie zaś znajdują się:
— stan pewności siebie — tzn. pewność siebie o wysokim poziomie, czyli silna pewność siebie.
— i stan niepewności siebie — tzn. pewność siebie o niskim poziomie, czyli słaba (wrażliwa, delikatna) pewność siebie.

Dla większej jasności powyższe dwie pewności siebie umieszczam jeszcze w poniższej tabeli:

Silna i delikatna pewność siebie przemieszczają się więc po obszarze pewności siebie na różne możliwe sposoby.

W sumie to wydaje mi się, że określenia silna i delikatna (wrażliwa) pewność siebie trafnie oddają to, czym jest stan pewności i niepewności siebie.

Ogólnie więc, jak wyżej wspomniałem, pewność i niepewność siebie można rozważać jako całość. W pewnym sensie można powiedzieć, że mamy jakąś jedną dwu-biegunową pewność. I ta dwu-biegunowa pewność może być: duża lub mała, wysoka lub niska, ciężka lub lekka, mocna lub słaba, silna lub delikatna, twarda lub wrażliwa itp. Patrząc w ten sposób, dwu-biegunową pewność siebie można traktować tak jakby była ona swego rodzaju skalą czy zakresem. Zakres ten będzie przebiegał:

• od zbytniej niepewności siebie;
• poprzez stany pośrednie, (gdzie pewność i niepewność siebie będą w równowadze albo jedno nad drugim będzie miało pewną przewagę);
• do zbytniej pewności siebie.

I taki właściwie można wyciągnąć wniosek z tego, co napisałem powyżej, że nie ma osobnej pewności i niepewności siebie. Jest jedna dwu-biegunowa pewność siebie, która może objawiać się na różne sposoby. Tzn. np. być albo silna, albo zrównoważona, albo delikatna.

W opisach dotyczących mandali charakterów będę jednak dalej używał pojęć „pewność siebie” i „niepewność siebie”. Pojęcia te bowiem są w języku polskim ugruntowane oraz są łatwo i intuicyjnie rozumiane.