Aktualizacja 1.08 – przeciwieństwo: kompromis – pożytek


Następna aktualizacja dotyczy pary słów INTUICJA – DOZNANIE, która stanowi przeciwieństwo. Na mandali charakterów ta para słów jest rozmieszona pionowo (INTUICJA na górze, a DOZNANIE u dołu).

Pomyślałem, że dobrze byłoby dodać dodatkowe słowa, które będą naprowadzać na to, o co może chodzić w tych rejonach mandali, gdzie znajdują się INTUICJA i DOZNANIE? Chciałem więc dodać jakieś kolejne terminy podobnie do tego, jak zostało dodatkowo opisane w poprzednich aktualizacjach (1.03, 1.06 i 1.07) przeciwieństwo MYŚLENIE – CZUCIE, które jest rozmieszczone poziomo na naszej mandali (MYŚLENIE po jej prawej stronie a CZUCIE po lewej).

W tej aktualizacji zatem będą aktualizowane dwa zestawy słów na mandali charakterów.

Na górze:


POWIETRZE
INTUICJA
gniew, wiosna


Na dole:


ZIEMIA
DOZNANIE
żal, jesień


Aby uzupełnić te zestawy słów, przychodziły mi do głowy różne pomysły, ale idea, którą wprowadziłem do mandali przyszła z zupełnie nieoczekiwanej strony. Otóż kiedyś oglądałam jakiś program w telewizji, który mnie interesował, a potem ten program się skończył i zaczął się następny program. Nie zmieniłem kanału, gdyż zająłem się czymś innym i następny program leciał sobie, że tak powiem, w tle.

Był to program pt.: „Location, Location, Location”, brytyjskiej stacji telewizyjnej Channel 4, (produkowany przez IWC Media, część RDF Media Group). Program ten dotyczy poszukiwania i kupowania mieszkań. Prowadzą go Kirstie Allsopp i Phil Spencer. Ich zadaniem jest pomoc w znalezieniu odpowiedniego mieszkania lub domu, dla różnego rodzaju kupujących. W trakcie programu chętnym do zakupu proponuje się i pokazuje kilka propozycji do wyboru, które prawdopodobnie mogą spełnić ich oczekiwania. Oczywiście są to takie propozycje, które będą mieściły się w budżecie, jaki posiadają potencjalni kupujący biorący udział w poszczególnych odcinkach tego programu.

W programie tym, ni stąd, ni zowąd, zainteresował mnie bardzo ciekawy dylemat. Dotyczy on tego, że z jednej strony poszukuje się idealnego domu i ma się swoje różne oczekiwana, co do tego, jaki ten dom ma być? A z drugiej strony trzeba się liczyć z tym, że na wymarzone i idealne dla nas mieszkanie nie będzie nas stać lub nie będzie można znaleźć domu, który by nas w pełni usatysfakcjonował.

Taki dylemat może występować podczas różnych zakupów, ale zakup domu jest szczególny i wyjątkowy, między innymi dlatego, że z jednej strony wiąże się z bardzo dużym wydatkiem, a z drugiej strony będziemy w tym domu przez długi czas mieszkać, gdyż zmiana domu, jest kosztowana, pracochłonna i wiąże się z wieloma problemami. To, jaki ten dom będzie, wiąże się też właściwie ze wszystkimi dziedzinami naszego życia jak np.:

  • praca;
  • rodzina;
  • rozwój poszczególnych osób mieszkających w danym domu;
  • określone sąsiedztwo;
  • trudniejszy lub łatwiejszy dostęp do: pracy, szkół, przedszkoli, sklepów, supermarketów, kin, restauracji, różnych rozrywek;
  • odległość, jaka będzie nas dzieliła od krewnych, przyjaciół i kolegów;
  • itp.

Oprócz tego znaczenie ma również miejsce, gdzie się dom znajduje? Np. czy jest:

  • ciche lub głośne;
  • łatwo dostępne lub trudno dostępne;
  • wygodne lub niewygodne;
  • ładne lub przeciętne i nieszczególne;
  • sympatyczne lub niesympatyczne;
  • znane lub nieznane;
  • szczególne lub nieszczególne;
  • itd.

Różne dylematy występujące przy zakupie domu są więc jednymi z największych, a może i są największe, z tych jakie mogą występować przy zakupie czegokolwiek. W programie „Location, Location, Location”, czasami pada, wydaje mi się bardzo trafne, wg mnie, ujęcie tych wszystkich dylematów. Jest nim przeciwieństwo dwóch słów: benefits – compromises. Przeciwieństwo to można np. przetłumaczyć jako: pożytki i kompromisy.

Jeśli chodzi o słowo „benefit”, to jest ono bardzo obszerne znaczeniowo i właściwie trudno znaleźć jego odpowiednik w języku polskim, gdyż ma ono takie znaczenia: korzyść, dobrodziejstwo, pożytek, profit, plon, świadczenie, zapomoga, zasiłek, zysk, przynosić (przynieść) korzyść, czynić dobrodziejstwa, korzystać, skorzystać itp.

Spośród tych słów najbardziej ogólne wydaje mi się słowo „pożytek”.

Jeśli chodzi o słowo „compromise”, to słowo to jest bardziej jasne, oznacza ono po prostu – kompromis. Kompromis zaś oznacza:

  • ugodę, porozumienie osiągnięte w wyniku wzajemnych ustępstw,
  • odstępstwo od zasad, założeń lub poglądów w imię ważnych celów, lub dla praktycznych korzyści.

Mamy więc przeciwieństwo słów „kompromis – pożytek”, które jest w życiu bardzo istotne. Np. przy podejmowaniu różnych wyborów, decyzji, postanowień, rozstrzygnięć itp. Na naszej mandali zaś to przeciwieństwo będzie szczególnie dotyczyło dwóch typów charakteru: Ziemi i Powietrza. Konkretnie zaś mówiąc, to słowo „pożytek” będzie dotyczyć Ziemi, a słowo „kompromis” – Powietrza.

Dlaczego właśnie Ziemi odpowiada – pożytek, a Powietrzu – kompromis?

Zacznijmy może od typu charakteru Powietrze, z którym wiąże się – kompromis.

Najbliższe skojarzenie można tu odnieść do enneagramu. W mandali charakterów typ Powietrze jest najbardziej zbieżny z enneagramowym typem 9, który w książce Helen Palmer, jest nazywany – „Mediatorem”. Mediator, często oznacza osobę, która pośredniczy w jakimś sporze i ma doprowadzić do ugody pomiędzy spierającymi się stronami. Ugoda zaś osiągnięta w wyniku mediacji, często prowadzi do wypracowania jakiegoś kompromisu czy też konsensusu. Słowo „kompromis” jest więc bardzo powiązane ze słowem „mediator”.

Kompromis, choć jest bardzo zbieżny ze słowem „mediacja”, nie jest jednak tym samym. „Kompromis” zatem może zostać dodatkowo umieszczony na mandali charakterów w zestawie słów dotyczących charakteru „POWIETRZE”. Dzięki temu słowo „kompromis” będzie nas dodatkowo naprowadzało na to, z czym wiąże się ten charakter i z czym wiąże się słowo „INTUICJA”, która znajduje się pod słowem „POWIETRZE”.

W takim razie wychodzi na to, że słowo „pożytek”, jako przeciwieństwo słowa „kompromis”, musi się znajdować po przeciwnej stronie mandali charakterów.

Zestawy słów, jakie znajdują się na górze i na dole mandali charakterów będą więc wyglądały następująco.

Na górze:


POWIETRZE
kompromis, INTUICJA      
gniew, wiosna


Na dole:


ZIEMIA
    DOZNANIE, pożytek
żal, jesień


Zaktualizujmy więc naszą mandalę o przeciwieństwo: kompromis – pożytek.



Na powyższym schemacie na górze mandali słowo „kompromis” zostało umieszczone po lewej stronie słowa „INTUICJA”, czyli od strony typu charakteru Gorące Powietrze. Zrobiłem tak dlatego, że słowo „kompromis” jest zbieżne ze słowami „skupienie, przekonanie”, które zostały już wcześniej umieszczone na mandali w lewym górnym rogu. Składając razem słowa: kompromis, skupienie i przekonanie, można przykładowo powiedzieć, że – osiągnięcie kompromisu, często wymaga skupienia oraz przekonania, że kompromis jest słuszny.

Słowo „pożytek” zostało zaś umieszczone na dole mandali charakterów obok słowa „DOZNANIE”, po jego prawej stronie. Zrobiłem tak dlatego, że jako przeciwieństwo słowa „kompromis” powinno się ona tam znajdować. Poza tym słowo „pożytek” wiąże się ze słowami, które zostały umieszczone w dolnym lewym rogu mandali, czyli ze słowami: „nacisk, presja”. Robienie jakiegoś „pożytku”, często wiąże się z różnego rodzaju presją i naciskiem. Np. tego rodzaju:

  • że możemy nie mieć innego wyboru;
  • że wypada nam zrobić coś pożytecznego;
  • że trzeba robić to, co pożyteczne;
  • że robienie pożytecznych rzeczy jest ważne, dobre i potrzebne;
  • że robienie pożytecznych rzeczy zapewnia jakieś dobra materialne lub niematerialne;
  • itp.

Oprócz tego sami możemy mieć ochotę na zrobienie czegoś pożytecznego dla siebie lub dla innych i wytwarzamy na sobie swego rodzaju presję i nacisk, żeby osiągnąć, to co chcemy.

Niezależnie więc od tego, czy robimy coś pożytecznego dla siebie, czy dla innych, to wytwarza to na nas nacisk i presję. Niezależnie również od tego, czy robimy coś pożytecznego z własnej woli lub woli innych, lub presji, jaką stwarza jakaś sytuacja życiowa, to znajdujemy się pod presją i naciskiem. Nacisk i presja mogą oczywiście być przy tym odbierane zarówno jako coś pozytywnego i miłego, jak i negatywnego i niemiłego.


Powyżej nie zostało powiedziane jeszcze, dlaczego słowo „pożytek” wiąże się z typem charakteru – Ziemia.

Pożytek jest to korzyść płynąca z jakichś działań i sytuacji. Pożytek wiąże się też z takimi słowami jak: dobrodziejstwo, korzyść, plon, profit, zysk. Te określenia słowa „pożytek” mogą naprowadzić nas na to, czym w życiu kieruje się typ Ziemia?

Dużo też o tym typie charakteru mogą nam powiedzieć skojarzenia, jakie wiążą się z takimi zwrotami jak:

  • „łączyć przyjemne z pożytecznym”, czyli robić coś, co jest przyjemne i pożyteczne zarazem,
  • „pożytek publiczny”, czyli działalność spełniająca cele szlachetne i społecznie użyteczne.


Jacek BŁACH
Październik 2013


Bibliografia:

Location, Location, Location (brytyjski program telewizyjny)
Informacje na temat programu i programy telewizyjne:
Channel 4:
http://www.channel4.com/programmes/location-location-location
Wikipedia:
http://en.wikipedia.org/wiki/Location,_Location,_Location

Multimedialne słowniki języka polskiego PWN (program komputerowy)
Wersja 1.0.
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN SA

Palmer, Helen (1992)
Enneagram
Wydawnictwo: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza

Słownik synonimów 2.0 (program komputerowy)
Mierzejewski, Kamil
Źródło: mierzej.pl:
http://www.mierzej.pl/

Tłumacz i Słownik Języka Angielskiego 7 (program komputerowy)
Słownik angielsko-polski 7.0
Autorzy: Piotr Wądołowski, Bartosz Grabski
Wydawnictwo: Kompas:
http://kompas.info.pl/
Proszę zwrócić uwagę na to, że teksty i ilustracje mojego autorstwa (Jacek Błach) w rozdziałach, w których opisuję teorię mandali charakterów (Mandala Charakterów — Teoria) są na licencji:
CC0 1.0 Universal
Dla tekstów i ilustracji innych autorów, które cytuję w moich pracach, mogą obowiązywać dodatkowe ograniczenia.