Aktualizacja 1.18 – co to jest lato?

W tej aktualizacji będę kontynuował rozważania na temat pór roku, które znajdują się na mandali charakterów.

W poprzednich dwóch aktualizacjach (1.16, 1.17) mówiłem o wiośnie i o jesieni.

Dla tych dwóch pór roku utworzyłem krótkie definicje, które oddają ich symboliczne znaczenie. Definicje te są następujące:

Dla jesieni:

(jesień – istnienie i sens)

Dla wiosny:

(wiosna – źródło i cel)

Do utworzenia tych definicji zainspirowały mnie definicje funkcji psychologicznych Carla Gustava Junga. Jung w swojej książce „Typy psychologiczne” podał wiele definicji funkcji psychologicznych. Pośród nich mnie zainspirowały chyba najkrótsze z nich. Definicje te można zobaczyć na poniższych schemacie, który wykorzystałem w dwóch poprzednich aktualizacjach.

Na powyższych schemacie zatem możemy zobaczyć:

• wewnątrz – schemat systemu starożytnego, (na którym między innymi są umieszczone cztery pory roku),
• a na zewnątrz – zaczerpnięte od Junga cztery funkcje psychiczne, czyli: - doznanie (Sensing – S),
  - myślenie (Thinking – T),
  - czucie (Feeling – F),
  - i intuicję (iNtuition – N).

Skoro w poprzednich dwóch aktualizacjach mówiłem o wiośnie i o jesieni, to teraz zajmę się koleją porą roku. Tym razem będzie to lato.

Lato na mandali charakterów znajduje się po lewej stronie, pośród następującego zestawu słów:

OGIEŃ
   logika, MYŚLENIE, możliwość
lęk
lato

Lato zatem znajduje się w tym samym miejscu, gdzie jest:
- żywioł – OGIEŃ
- i funkcja psychiczna – MYŚLENIE.

Myślenie zaś na powyższym schemacie jest określona tak:

• Myślenie – mówi nam – co to coś oznacza?

To, że myślenie mówi nam – co to coś oznacza – wydaje się czymś oczywistym. Jednak jeśli zapytamy – co to jest myślenie – to odpowiedzieć na to pytanie może nastręczać sporych problemów.

Myślę, że warto się tu wesprzeć słowami C. G. Junga. Myślenie bowiem, jako funkcja psychiczna, zastała zaczerpnięta z jego prac. Tzn., jak wyżej wspomniałem, głównie z jego książki „Typy psychologiczne”.

W powyższym cytacie zastanowiło m.in. zdanie, że myślenie – „Jest to aktywność o charakterze apercepcji, i jako taką należy ją podzielić na czynną i bierną”.

W tym zdaniu jest też ciekawe słowo – apercepcja, które oznacza:

Podsumowując powyższe:

1. Myślenie to aktywność o charakterze apercepcji, czyli jest to proces uzależniony:
   • od posiadanej wiedzy i
   • od posiadanego doświadczenia.
2. Myślenie jest to aktywność, którą można podzielić na:
   • czynną (akt woli) i
   • bierną (zdarzenie, fantazjowanie, myślenie intuicyjne).

Jeśli powyższe określenia zestawimy razem, to otrzymamy takie połączenia:

• Wiedza (teoria) – czynna aktywność umysłowa – akt woli.
• Doświadczenie (praktyka) – bierna aktywność umysłowa – zdarzenie, fantazjowanie, myślenie intuicyjne.

Ta moje powyższe wybieranie z cytatów i pojęć i ich porządkowanie może być trochę podobne do jakiejś układanki. Czy też jest to swego rodzaju upraszczanie. Jednak chodzi mi o znajdowanie jakichś pojęć, które będzie można umieścić na mandali charakterów i które będą pełnić funkcję haseł wywoławczych. Albo mówiąc bardziej obrazowo, będę one swego rodzaju drzwiami, które będą otwierać drogę do głębszych i bardziej rozległych pojęć i zagadnień.

Kontynuując zatem układankę z pojęć, myślę, że można te pojęcia i zwroty jeszcze bardziej skrócić. Tzn. można je skojarzyć z powyższym pytaniem umieszczonym na powyższym schemacie. Pytanie to brzmi – co to coś oznacza? Tzn. mogłoby to wyglądać tak:

Powyższą tabelkę możemy jeszcze uzupełnić po pojęcia znajdujące się na mandali charakterów i wtedy otrzymamy takie zestawienie:

Mamy zatem powyższą tabelkę. W takim razie można zapytać – co może ona oznaczać? I dlaczego pojęcia znajdujące w powyższej tabelce są powiązane z porą roku lato?

Bardziej konkretnie mówiąc, skojarzę to może z użytym w poprzednich dwóch aktualizacjach przykładzie drzewa jabłoni. Przykład zaś drzewa jabłoni w powyższych aktualizacjach przytaczałem w kontekście do dwóch pór roku, czyli odnośnie do wiosny i do jesieni.

Zatem w czasie trwania lata sytuacja drzewa jabłoni przedstawia się następująco. Lato to intensywny okres wegetacji. Jednak w przeciwieństwie do wiosny i jesieni okres ten, że tak powiem, jest mniej spektakularny. Wiosną bowiem rozwijają się pąki, kwiaty, powstają owoce i rosną liście. W czasie jesieni zaś pięknie dojrzewają owoce i więdnące liście przybierają różne kolory.

Latem więc rośliny bujnie się rozwijają. Szybciej lub wolniej zależnie od miejsca, warunków, pogody, rodzaju gleby itd. Między innymi drzewo jabłoni, na której jabłka stopniowo dojrzewają i nabierają coraz większej objętości. Część wczesnych gatunków jabłoni wyda swoje owoce już w trakcie lata.

Kiedy latem staniemy przed drzewem jabłoni, możemy dosyć łatwo stwierdzić – co to coś oznacza? Albo innymi słowy – co to jest, jakie to ma znaczenie, jaką to odgrywa rolę, jaką pełni funkcję itp.?

Możemy odpowiedzieć na te pytania, ponieważ widać rozwijające się jabłka, czyli owoce jabłoni, po których jest nam łatwiej to drzewo rozpoznać, czyli oznaczyć. Widząc jabłka, możemy też zobaczyć i poznać jaką funkcję pełni i jaką rolę odgrywa drzewo jabłoni? Tzn. rodzi jabłka, daje cień, daje schronienie i pożywienie ptakom i owadom, produkuje tlen itd.

Kiedy jesteśmy ogrodnikami czy rolnikami, to najbardziej będą nas interesowały owoce. Będziemy chcieli, żeby owoce dojrzewały w możliwie najlepszy sposób. Wówczas są nam potrzebne dwie rzeczy:
- wiedza (teoria) na temat uprawy drzew owocowych oraz
- doświadczenie (praktyka), żeby np. korzystać z naszych doświadczeń przy uprawie z poprzednich lat.

Latem więc w dużej mierze trzeba myśleć i dbać o rozwój naszej hodowli. Wiosną i jesienią zaś trzeba się skupiać na wykonaniu odpowiednich prac, które trzeba zrobić we właściwy sposób i w odpowiednim czasie.

Latem zatem jest czas na dbanie i myślenie o tym, czy wiosną wszystko zrobiliśmy możliwie najlepiej oraz myślenie i zajmowanie się przygotowaniami do jesiennych prac przy zbiorze owoców.

Wracając więc do powyższej tabelki, możemy zobaczyć, że podczas uprawy drzewa jabłoni występują wszystkie czynniki, jakie w tej tabelce wymieniłem. I w największej mierze czynniki te dotyczą pory roku, jaką jest lato.

Myślę więc, że do określenia lata można wykorzystać, to co się w tej tabelce znajduje.

Na mandali charakterów jednak nie ma tyle miejsca, żeby umieścić wszystkie pojęcia z tej tabelki. Myślę, że nie ma też sensu umieszczania na mandali zbyt wielu pojęć. Wydaje mi się, że wystarczą pojęcia, które jak powiedziałem wyżej, będą swego rodzaju drzwiami do większej wiedzy na ten temat.

Do określenia lata, postanowiłem wykorzystać i uprościć dwa poniższe czynniki:

1. Wiedza (teoria) – czynna aktywność umysłowa (akt woli).
2. Doświadczenie (praktyka) – bierna aktywność umysłowa (zdarzenie).

Jeśli chodzi o „wiedzę (teorię) – czynną aktywność umysłową”, to myślę, że można powiedzieć, że mamy tu do czynienia z procesem (czy aktem woli), który po prostu da się określić takim słowami jak np.: poznanie, poznawanie, rozpoznawanie, rozważanie, pojmowanie, rozumienie, dowiadywanie się itp. Myślę, że spośród tych słów na szczególną uwagę zasługuje słowo – poznanie.

Wg mnie słowo „poznanie”, ma tę zaletę, że można je rozważać nie tylko w kategoriach psychologicznych, ale również i filozoficznych. „Poznanie” jest bowiem przedmiotem dociekań naukowców i filozofów od czasów starożytnych.

„Poznanie” zatem pomaga odkrywać to, o czym Jung powiedział, czyli „poznanie” mówi nam – co to coś oznacza? Mówi nam, jakie coś ma znaczenie?

Myślę, że słowo „poznanie” można tu wybrać jako słowo klucz, które naprowadza nas na powyższy pierwszy punkt określający myślenie, czyli:
wiedza (teoria) – czynna aktywność umysłowa (akt woli).

Jeśli chodzi o „doświadczenie (praktykę) – bierną aktywność umysłową”, to mamy tu do czynienia z bardzo ciekawym połączeniem. Jak bowiem określić jednym słowem doświadczenie z bierną aktywnością umysłową?

Zastanawiając się nad tym, doszedłem do tego, że doświadczenie połączone z bierną aktywnością umysłową może być np.:

• Akceptacją – ponieważ np. uprawiając drzewo jabłoni, musimy akceptować to, że:
  - rozwija się ono w taki, a nie inny sposób;
  - jabłoń będzie rodzić jabłka;
  - jabłoń nie wyda innych owoców niż jabłka;
  - jabłka będę tylko jednego określonego gatunku;
  - itp.
• Tolerancją – ponieważ musimy tolerować to, że przykładowo jabłoń musi mieć zapewnione odpowiednie warunki rozwoju. Np. to, że drzewa jabłoni tolerują:
  - taką a taką glebę,
  - nawożenie,
  - temperaturę,
  - przycinanie
  - itp.
  Oprócz tego do pojęcia tolerancji można dodać to, co dotyczy akceptacji.
• Potencjałem – ponieważ warto wiedzieć, jaki potencjał drzemie w kimś lub w czymś. Np. o drzewie jabłoni warto wiedzieć:
  - jakie i ile może wydać owoców,
  - od czego to jest zależne,
  - przez ile lat jabłoń jest w stanie wydawać owoce,
  - itd.
• Marzeniem – ponieważ, jeśli myślimy po potencjale kogoś lub czegos czegoś, to możemy w związku z tym snuć jakieś marzenia, które się do tego potencjału odnoszą. Przykładowo uprawiając drzewa jabłoni, możemy marzyć:
  - o dobrych zbiorach,
  - lepszych sposobach uprawy,
  - lepszych maszynach i sprzętach do uprawy,
  - lepszych magazynach do przechowywania owoców,
  - itp.

Kiedy mamy do czynienia z powyższymi czynnikami tak właściwie stajemy przez problemem, jakim jest dokonywanie wyboru. Ten wybór jest oparty na tym, że:

• Musimy akceptować i tolerować sytuację i warunki, z jakimi mamy do czynienia. Np. to, że akceptujemy to, że jabłoń rodzi jabłka i tolerujemy to, że jabłoń potrzebuje odpowiednich warunków.
• Musimy wiedzieć, z jakimi możliwościami i potencjałem mamy do czynienia. Np. liczymy się z tym, że jabłoń nawet przy sprzyjających warunkach ma swoje określone możliwości w rodzeniu owoców.
• Nie możemy mieć zbyt wygórowanych marzeń i oczekiwań. Np. wobec jabłoni powinniśmy mieć racjonalne marzenia i oczekiwania. Jeśli będziemy mieć zbyt wygórowane marzenia i oczekiwania, to możemy się potem bardzo rozczarować.

Jeśli będziemy się trzymać powyższych czynników, wówczas będzie duża szansa na to, że wybory, jakich dokonamy, będą bardziej racjonalne. Dokonanie racjonalnego wyboru jest tym trudniejsze im więcej mamy możliwości wyboru.

W tym momencie padło słowo „możliwości”, które już pojawiło się w jednej z wcześniejszych aktualizacji, tzn. aktualizacji 1.07. Słowo „możliwość” umieściłem też na mandali charakterów i znajduje się ono w miejscu, w którym właśnie jesteśmy w tej aktualizacji. Tzn. w miejscu, gdzie jest funkcja psychiczna – MYŚLENIE, i żywioł – OGIEŃ.

Oprócz tego, po drugiej stronie mandali charakterów znajduje się słowo – moralność. Powstaje nam zatem ciekawa para opozycyjnych pojęć:

wybór – moralność

Myślę, że opozycję tą można krótko podsumować jednym zdaniem – „moralność nie daje nam wyboru”. Albo moralność często daje mam bardzo mały wybór. Moralność przeważnie daje nam jedno rozwiązanie, a w zasadzie nakaz, który powinno się wykonać. A jeśli tego nakazu moralnego nie jesteśmy w stanie wykonać, to przynajmniej powinniśmy przyjąć, że jest to jeden słuszny sposób działania. (Więcej na temat moralności piszę w aktualizacji 1.06 – moralność a etyka).

Wychodzi więc na to, że słowo „wybór” pasuje nam do tego miejsca mandali, ponieważ w przeciwieństwie do moralności podkreśla miejsce, gdzie mamy do czynienia z wyborem pomiędzy różnymi możliwościami.

W takim razie spróbuje, jakoś w skrócie podsumować powyższe wywody oparte na przemyśleniach Junga dotyczących funkcji psychicznej – myślenie, które miały nam pomóc w znalezieniu krótkiego określenia dla pory roku, jaką jest – lato.

Kiedy w jakiejś sytuacji zadajemy sobie pytanie – „jakie to ma znaczenie” – wówczas zapewne występuje u nas:

1. Czynna aktywność umysłowa (akt woli).
   Zadaniem tej aktywności umysłowej jest znalezienie odpowiedniej wiedzy czy teorii, która zapewni nam logiczne i racjonale poznanie czegoś.
2. Bierna aktywność umysłowa (zdarzenie).
   Zadaniem tej aktywności umysłowej jest oparcie się na odpowiednim doświadczeniu i nastawieniu, żeby móc dokonać racjonalnego wyboru spośród wielu możliwości.

Spróbuję powyższe ująć jeszcze krócej.

Myślenie – odkrywa znaczenie i dzieli się na:
- poznanie, czyli – wiedza (teoria) – czynna aktywność umysłowa (akt woli),
- wybór, czyli – doświadczenie (praktyka) – bierna aktywność umysłowa (zdarzenie).

Z powyższych rozważań wypływają nam zatem dwa słowa, czyli poznanie i wybór, które w sumie dają krótką definicję lata, tzn.:

lato – poznanie i wybór

Wyżej w tej aktualizacji zamieściłem tabelkę, która można by uzupełnić o słowa „poznanie” i „wybór”. Proszę spojrzeć poniżej:

I na tym zakończę moje rozważania na temat funkcji – myślenie i pory roku lato.

Zostało nam jeszcze dodanie słów „poznanie” i „wybór” do zestawu słów, który znajduje się po lewej stronie mandali charakterów.

OGIEŃ
   logika, MYŚLENIE, możliwość
lęk
(lato – poznanie i wybór)

Można teraz zobaczyć, że zamiast jednego słowa „lato” pojawił się zwrot – (lato – poznanie i wybór). Zwrot ten został ujęty przeze mnie w nawias, żeby podkreślić związek pomiędzy porą roku – lato i zwrotem – poznanie i wybór.

Powyższa zmiana naniesiona na mandalę charakterów przedstawia się następująco.

Bibliografia