11. – Odnośnie do nazwy całego systemu


Dosyć długo zastanawiałem się nad nazwą całego systemu, którego tworzenie tutaj opisuję. Brałem pod uwagę następujące nazwy:

  • „Mandala psychologiczna”,
  • „Mandala osobowości”,
  • „Mandala typów psychologicznych”,
  • „Mandala charakterów”.

Tytuł „Mandala psychologiczna” mi się podobał na początku i długo roboczo go używałem. Jednak z czasem zaczął wydawać mi się on zbyt ogólny, gdyż mandala ta nie dotyczy ogólnie psychologii, lecz przede wszystkim charakterów człowieka. Słowo „psychologia” poza tym ma często bardziej naukowy charakter, a ta praca jest nie tylko naukowa, lecz ma różne odniesienia do sztuki, wiary, magii, etyki, moralności, filozofii, przedsiębiorczości itp. Praca ta więc ogólnie mówiąc, jest bardziej powiązana typowym z życiem. Oprócz tego myślę, że warto zwracać uwagę na fakt, że psychika człowieka jest nie tylko naukowa, lecz również kieruje się ona: uczuciami, intuicją, doznaniem, artyzmem, magią, wiarą, nadzieją, miłością, ekstrawertyzmem, introwertyzmem, spostrzeganiem, osądzaniem i innymi czynnikami. Oczywiście naukowe metody badania psychiki są bardzo przydatne i oddają nieocenione usługi, jednak myślę, że nie można trzymać się ich ściśle. Myślę, że potwierdzeniem tego jest postępowanie Junga, który w swoich badaniach czerpał inspirację np. ze sztuki, kultury, filozofii, literatury, alchemii i innych.

W takim razie z powyższych względów zastanawiałem się nad innymi tytułami. Moje rozważania były między innymi takie:

  • „Mandala osobowości” – ten tytuł ma tę zaletę, że można go skojarzyć z angielskim słowem „personality”, które jest bardzo rozpowszechnione w języku angielskim i różnych pracach na temat osobowości. Np. słowo „personality”: było używane przez wspomnianego wcześniej w tej pracy – Hansa Eysenck-a; w psychologii jest wyróżniony dział – „personality psychology”; itp.
  • „Mandala typów psychologicznych” – ten tytuł z kolei byłby nawiązaniem do książki Junga pt.: „Typy psychologiczne”.
  • „Mandala charakterów” – ten tytuł jest dobry ze względu na słowo „charakter”, które jest najbardziej rozpowszechnione w języku i wszyscy doskonale wiedzą, o co chodzi? Poza tym słowo „charakter” jest bardzo wieloznaczne. Odnosi się nie tylko do charakteru człowieka, ale również do charakterów różnych rzeczy i przedmiotów, i to zarówno materialnych, jak i niematerialnych. A to ma znaczenie w tym, że słowo „charakter”, jest najbardziej symboliczne, (słowo „charakter” ma w każdym razie bardziej symboliczny charakter niż słowa: osobowość, typ i temperament). W tej pracy zaś jest to istotne, gdyż często odnoszę się do różnej symboliki. Słowo „charakter” wydaje się więc jak najbardziej tu pasować.

W tej pracy bowiem, jak już wcześniej pisałem, staram się wykorzystywać różne terminy, nazwy i znaczenia, które są możliwie jak najbardziej symboliczne i wieloznaczne. A to podejście przede wszystkim pomagało mi bardzo w łączeniu trzech systemów opisywania osobowości w jeden (czyli systemu starożytnego, enneagramu i typów psychologicznych Junga). Takie połączenie było wygodniej osiągnąć, przy podejściu odwrotnym do typowo naukowego podejścia, czyli nie uściślać, tylko uogólniać; nie tworzyć nowych, bardziej szczegółowych i specyficznych nazw i terminów, tylko wykorzystywać nazwy, terminy i symbole możliwie ogólnie, wieloznaczne, symboliczne i dobrze wszystkim znane. Takie podejście umożliwia łatwiejsze kojarzenie różnych związków, elementów wspólnych, tworzenie różnych syntez, skojarzeń, połączeń itd.

Ostatecznie więc doszedłem do wniosku, że tytuł – „MANDALA CHARAKTERÓW” najbardziej pasuje do charakteru tej pracy.


Od samego początku podobało mi się to, żeby użyć w nazwie słowo „mandala”, głównie ze względu na to, że w tej pracy wykorzystuję różne geometryczne schematy, pomagające przedstawić i zrozumieć przedstawiane tu zagadnienia. Schematy te zaś są swego rodzaju mandalami. Słowo „mandala” ma oprócz tego, głębokie znaczenie symboliczne.

Najbardziej chyba znana jest mandala buddyjska, która jest harmonijnym połączeniem koła i kwadratu, gdzie koło jest symbolem nieba, transcendencji, zewnętrzności i nieskończoności. Natomiast kwadrat przedstawia sferę wewnętrzną. To, co jest związane z człowiekiem i ziemią. Obie figury łączy punkt centralny, który jest zarówno początkiem, jak i końcem całego układu. (O mandali można przeczytać między innymi na stronie:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Mandala_(symbol)

Mandala charakterów znaczeniowo i symbolicznie jest więc w dużej mierze zbieżna z tym, co odzwierciedla typowa mandala.

Proszę zwrócić uwagę na to, że teksty i ilustracje mojego autorstwa (Jacek Błach) w rozdziałach, w których opisuję teorię mandali charakterów (Mandala Charakterów — Teoria) są na licencji:
CC0 1.0 Universal
Dla tekstów i ilustracji innych autorów, które cytuję w moich pracach, mogą obowiązywać dodatkowe ograniczenia.