Historia tworzenia
3.3. – Trzeci kwadrat, łączący typy 3, 11, 6 i 9.
Powyżej znajduje się kwadrat typów 3, 11, 6 i 9.
Strzałki umieszczone na odcinkach łączących powyższe cztery typy oznaczają przemieszczanie się ich w kierunku pewności siebie (na podobnej zasadzie jak w enneagramie jest oznaczane przemieszczanie się w kierunku relaksu). W odróżnieniu od kwadratu pierwszego i drugiego przemieszczanie może się odbywać równomiernie w jedną i drugą stronę, (czyli zgodnie i przeciwnie do ruchu wskazówek zegara). Nie ma tu więc tego, że w jedną stronę występuje większa częstotliwość przemieszczania niż w stronę przeciwną.
Dalej opiszę powyższe cztery typy charakteru w krótkich opisach. Opisy te proszę traktować jedynie jako krótki wstęp lub mały urywek tego, jak poszczególne typy mogą się przedstawiać? Bardziej szczegółowo typy charakteru są opisywane osobnych opracowaniach.
3.3.1. – Typ 3 – wstyd, czucie, woda, czucie proste
System (teoria) osobowości | Nazwa danego typu |
---|---|
Enneagram | Typ 3 – Wykonawca |
Typy psychologiczne C. G. Junga | brak odpowiednika |
System starożytny | Flegmatyk żywioł – Woda |
3.3.1.1. – Stan świadomości – typ 3 (czucie proste)
W stanie świadomości typ 3 często cechuje duża aktywność. Stara się być ciągle zajęty i mieć coś do roboty. Nierzadko sprawia on wrażenie, jakby miał zamontowany jakiś generator prądu, który ciągle go napędza do jakiegoś działania. Jak to się popularnie mówi – „ciągle go gdzieś nosi”.
Na ogół jego uwaga jest skierowana na dwie sprawy: na rzeczy materialne i na kontakty z innymi ludźmi. Z tego zaś wynika np. to, że:
- Stara się swoje zajęcia i prace dobierać tak, żeby mógł zarówno mieć towarzystwo innych, jak i możliwość zdobywania kolejnych dóbr materialnych.
- Często dba o wygląd, co wiąże się z tym, że lubi mieć wiele kontaktów z innymi. Np. może dbać o to, żeby być dobrze ubranym, dbać o kondycję fizyczną, kształtować swoją sylwetkę, za pomocą ćwiczeń itp.
Sprawdzać się może w różnego rodzaju pracach wymagających kontaktów ludźmi. Lubi przy tym też mieć duży wpływ na ludzi i potrafi ich zachęcać do angażowania się w różne sprawy. Jeśli zaś jest egoistyczny, stara się angażować innych głównie w swoje sprawy.
Typ 3 lubi też przyjemnie spędzać czas w towarzystwie innych i potrafi być duszą towarzystwa. Ma przy tym dużą cierpliwość do ludzi i często potrafi jakoś się z każdym dogadywać. Pomaga mu w tym to, że stara się wyczuwać czyjeś potrzeby i być pomocnym w rozwiązywaniu czyichś problemów.
Często dobrze czuje się w różnych miejscach publicznych i dużo czasu spędza poza domem. Jest tak również wtedy, kiedy jest zamożny i ma ładnie i funkcjonalnie urządzony dom. Co ciekawe, jeśli ma takie możliwości, to potrafi również o swój dom bardzo dbać i go ciągle ulepszać, ale mimo to nie będzie w nim spędzać dużo czasu. No, chyba że jego własny dom służy mu do tego, żeby się z nim spotkać z innymi.
Ogólnie więc dobrze czuje się on np. w takich miejscach jak: kawiarnie, bary, restauracje itp., gdzie może on mieć zarówno coś dla ciała (czyli coś dobrego do zjedzenia i wypicia), jak i dla ducha (czyli towarzystwo innych ludzi). W takiej sytuacji może godzinami rozmawiać z innymi na różne tematy, dawać innym różne porady, wysłuchiwać czyichś historii i życiorysów lub zwierzeń o problemach. Znamienne przy tym często jest to, że bardzo lubi on docierać do najskrytszych tajemnic innych osób i stara się wykorzystywać do tego różne znane mu sposoby wchodzenia w bliskie relacje. Znajomość różnych tajemnic innych może zaś być potem wykorzystana do tego, żeby komuś zaimponować, lub też przekazywanie komuś sekretów innych, może tego kogoś skłonić do zwierzania się ze swoich sekretów. Zdarza mu się też wykorzystywać czyjeś sekrety dla jakichś własnych korzyści lub wykorzystywać je przy przeprowadzaniu swoich planów i przedsięwzięć.
Ogólnie mówiąc, ten typ stara się zaprzyjaźniać, z kim się tylko da, gdyż ma on nadzieję, że w przyszłości może mu się to do czegoś przydać. Robi to niejako wg zasady, że trudno przyjacielowi odmówić jakiejś przysługi. Często jednak szuka on po prostu jakiegoś dobrego kontaktu, który w razie potrzeby będzie przynosił mu jakiekolwiek korzyści. I, dlatego przeważnie na dłuższą metę utrzymuje głównie te kontakty, które mogą mu być do czegoś potrzebne.
Z tego względu może się on sprawdzać w działalności świadczącej jakiejś usługi dla ludzi. Może się on też sprawdzać w zawodach, gdzie oprócz świadczenia jakichś usług trzeba przy tym jeszcze stwarzać odpowiednią atmosferę, jak np.: asystent, przewodnik, opiekun, barman, kelner, kucharz, aktor, animator, działacz itp. Oczywiście najlepiej przy tym będzie, jeśli dany zawód go interesuje i ma do niego talent.
3.3.1.2. – Stan pewności siebie – typ 3 (czucie proste)
W stanie pewności siebie typ 3 może wykorzystywać swoich znajomych i przyjaciół, do jakichś swoich celów. Często jest on dosyć skuteczny w ich wykorzystywaniu, ponieważ trudno im odmawiać mu wykonania dla niego różnych przysług. Zawdzięcza to, między innymi swojej polityce zaprzyjaźniania się z kim się da i wykorzystywania tych przyjaźni na różne swoje sposoby. Jeśli nie robi tego zbyt często, to uchodzi mu to przeważnie na sucho. A osoby, które zostały przez niego wykorzystane, często dopiero po jakimś czasie uświadamiają sobie to, że zostały przez niego wykorzystane.
Jednak zdarza mu się również przesadzać, gdyż stara się on uzyskiwać od swoich przyjaciół coraz więcej i więcej, i eksploatować ich, ile tylko jest to możliwe. Bywa więc tak, że ten typ jest czasami bardzo trudno zaspokoić. Przy tym ma on jeszcze taką właściwość, że innym często jest bardzo trudno wyzwolić się od jego towarzystwa i ulegania jego silnemu wpływowi.
Jeśli jednak komuś uda się jakoś urwać z nim kontakt, to ten typ, może jeszcze przez pewien czas sprawdzać, czy kontakt można odnowić? Np. przypomina o swoim istnieniu poprzez kartki pocztowe, telefony, SMS-y, e-maile, portale społecznościowe, komunikatory internetowe itp. Właściwie codziennie potrafi poświęcać czas na utrzymywanie kontaktów. Należy to jakby do jego planu dnia, gdyż kiedyś może się jeszcze nadarzyć okazja do wykorzystania do czegoś swoich przyjaciół. Wykorzystywanie to jednak często, nie jest nawet specjalnie przykre, ponieważ stara się robić to zawsze w uroczy sposób. Jak swego rodzaju złodziej dżentelmen, na którego nawet trudno się gniewać, że coś nam zabrał. Poza tym często daje on nam za to swoje urocze towarzystwo. I to w sumie niezależnie nawet od tego, czy tego chcemy, czy nie chcemy? Jednak tak właściwie to on nam się w ten sposób odwdzięcza i w pewnym sensie tak właśnie płaci on nam za swoje wykorzystywanie nas. Wychodzi więc na to, że ten typ powinien czuć się dobrze, jeśli będzie miał taką pracę, w której będą mu płacić za jego towarzystwo.
3.3.1.3. – Stan niepewności siebie – typ 3 (czucie proste)
W stanie niepewności siebie ten typ lubi np. szukać towarzystwa i jakichś przyjemności. Między innymi dzięki temu chce on poprawić sobie nastrój i poprawić swoją samoocenę. Szczególnie stara się uzyskać wsparcie ze strony swoich przyjaciół i znajomych. Robi to np. w ten sposób, że potrafi on aranżować różne sytuacje, podczas których w towarzystwie innych, będzie mógł poprawiać swoje samopoczucie. Jego przyjaciele oczywiście często dają się w to wciągać i towarzyszą mu oraz czynnie angażują się w jego sprawy i przedsięwzięcia. Jednak czasami jest to dosyć trudne, gdyż wtedy zdarza mu się nie liczyć za bardzo z innymi. I wówczas np. może nam organizować czas i różne zajęcia lub będzie sprytnie wciągał nas w towarzyszenie mu w tym, co robi i co chce osiągnąć? Ma przy tym też przeważnie niespożyte siły.
W sumie więc jego przyjaciele, którzy zdecydowali się towarzyszyć mu w poprawianiu jego nastroju, po takim „seansie”, często są „szczęśliwi”, że w końcu się to skończyło. Chociaż zdarza się, że to „szczęście” jest przedwczesne, gdyż może się okazać, że ten typ potrafi powracać i przedłużać akcję pomagania mu w jego problemach.
Wśród rzeczy, przez które może on zrazić do sobie innych, (a głównie tych, którzy są zaangażowani w pomaganie mu), jest to, że mimo tego, że wcześniej prosił innych o pomoc, to potem z tej pomocy nie korzysta. Np. nie przychodzi na umówione spotkanie, podczas którego, miała być mu wyświadczona jakaś przysługa.
Ogólnie mówiąc, to tak jak w stanie świadomości i pewności siebie potrafi on być świetnym asystentem, kamerdynerem, barmanem itp., to w stanie niepewności siebie oczekuje, że to inni będą jego kamerdynerami i asystentami. A na dodatek jest zdolny do tego, żeby nie mieć szacunku dla pomagających mu osób, i chce, żeby byli oni cały czas do jego wyłącznej dyspozycji.
Wychodzi więc na to, że efekcie różnych zachowań tego typu, może być tak, że czasami bardzo trudno jest być jego bliskim przyjacielem. Tego faktu nierzadko ten typ wydaje się nie rozumieć, ponieważ, w jego mniemaniu, jest on bardzo miły i przyjacielski dla innych.
3.3.1.4. – Stan nieświadomości – typ 3 (czucie proste)
W stanie nieświadomości typ ten przechodzi do typu 6, czyli np. pogrąża się rozmyślaniach nad swoim, w jego mniemaniu, tragicznym losem i ciężko mu z tego wybrnąć oraz wykonać jakikolwiek ruch. Może również stać się nagle mało aktywny i nie dążyć do kontaktu z ludźmi.
Bardziej się wtedy skupia na myśleniu niż na działaniu. Raczej też będzie wolał spędzać czas w domu niż poza domem. Wówczas może on coś studiować lub wgłębiać się w jakąś logiczną wiedzę, która pomoże mu zrozumieć różne życiowe problemy.
Jeśli będzie bardzo czymś zdenerwowany może być pełen napięcia i być bardzo wybuchowy. Nagle np. wybucha wielką złością, nie licząc się z konsekwencjami i tym, że może mu to zaszkodzić, a więc np. zepsuć swoją opinię osoby pomocnej i przyjacielskiej. Z reguły po takich wybuchach szybko potrafi ochłonąć i stara się z powrotem świadomie kontrolować.
Ogólnie w stanie nieświadomości będzie on postępować bardzo logicznie i w swoim myśleniu będzie kierować się głównie logiką. Stara się wykorzystać logikę, żeby zdobyć to, czego mu brakuje. Zdarza mu się wtedy być bardzo wyrachowanym i może mu brakować uczuć i empatii dla innych.
To, że ten typ w swojej nieświadomości zwraca się ku logice, może wydawać się dziwne i nietypowe. Jest tak ze względu na to, że najczęściej nieświadomość kojarzy się z czymś, co jest nielogiczne. Zamiast tego nieświadomość jest raczej kojarzona z uczuciami, jakimiś wizjami, sztuką, czymś nieracjonalnym itp. Jednak w przypadku tego typu 3 (oraz typu 2 i 4), jest odwrotnie. Sfera uczuciowa znajduje się w świadomości zaś sfera logiczna w nieświadomości.
3.3.2. – Typ 11 – żal, doznanie, ziemia, doznanie proste
System (teoria) osobowości | Nazwa danego typu |
---|---|
Enneagram | brak odpowiednika |
Typy psychologiczne C. G. Junga | brak odpowiednika |
System starożytny | Melancholik żywioł – Ziemia |
3.3.2.1. – Stan świadomości – typ 11 (doznanie proste)
W stanie świadomości ten typ skupia się na rzeczach konkretnych. Jest tak zarówno w sensie typowo materialnym, jak i w sensie konkretnej i sprawdzonej wiedzy oraz różnych doświadczeń, które będą przynosiły pewne korzyści.
Potrafi bardzo ściśle przestrzegać różnych przepisów, nakazów, zaleceń... (np. w pracy jest zdolny, wszystko robić tak, jak się należy). Oprócz tego potrafi ciągle wgłębiać się w obowiązujące przepisy oraz szybko zaznajamia się i stosuje się do nowych zarządzeń i postanowień.
Ten typ często jest bardzo prostolinijny i często mówi po prostu to, co myśli, bez zbytniego zastanawiania się nad tym, jakie konsekwencje może wywołać to, co powie? W pracy taki pracownik może być bardzo cenny ze względu na to, że potrafi wyciągnąć na światło dzienne aktualne i istotne problemy. Takim postępowaniem zyskuje otwartą wdzięczność jednych i skrywaną nieprzychylność innych.
Działanie przychodzi mu bardzo łatwo. Potrafi zacząć coś robić bez specjalnych wstępów, przygotowań i rozważań. To może być przyczyną tego, że woli wykonywać czynności jasno określone, bez specjalnych niuansów i nieprzewidzianych niespodzianek.
Główną motywacją do działania są dla niego rzeczy materialne, czy środki, jakie do tego prowadzą jak np. pieniądze. Lubi mieć swoje przytulne, dobrze urządzone mieszkanie, gdzie lubi mieć to, co lubi, i może mieć do tego swobodny dostęp.
Ogólnie mówiąc wszędzie, gdzie się da, lubi zajmować dogodną dla siebie pozycję przynoszącą mu jakieś konkretne korzyści.
Ten typ może być również bardzo gadatliwy i sprawiać wrażenie, jakby mówienie go w ogóle nie męczyło. Zależnie od tego, co chce osiągnąć, może innych świetnie bawić swoją „gadką” lub doprowadzać do szału. Jest to więc idealny materiał do zawodów, gdzie trzeba wykorzystywać mówienie, a jak praca w mediach, biznes, sprzedaż, służba zdrowia, usługi itp. No może nie do końca może lubić pracę nauczyciela, gdyż ten zawód ciągle przynosi jakieś trudne do przewidzenia nowości i zdarzenia, które go mogą zbytnio zaskakiwać. A ten typ lubi mieć wszystko ustalone i lubi dokładnie wiedzieć, co się wokół niego dzieje i czego może się spodziewać? Powyższe przykłady zawodów mogą być ogólną regułą, jednak to do czego będzie się ten typ nadawał, zależy oczywiście najbardziej od indywidualnych zainteresowań i talentów oraz od osobistego samorozwoju.
3.3.2.2. – Stan pewności siebie – typ 11 (doznanie proste)
W stanie pewności siebie ten typ lubi znajdować się w sytuacji, w której się dobrze orientuje . Wtedy jest mu łatwiej czerpać jakieś korzyści dla siebie. Im więcej, tym lepiej. To go właściwie fascynuje, kiedy zdoła jak najwięcej uzyskać dla siebie, pozostając przy tym zupełnie bezkarny lub mało stratny. Dlatego też stara się on zgłębiać i być na bieżąco z różnymi przepisami, nakazami i zaleceniami (np. w pracy), gdyż wtedy może on odpowiednio się do nich „ustawić” oraz znaleźć w nich jakieś luki, dzięki którym, będzie można te przepisy obejść. Kiedy uda mu się, coś obejść i uzyskać coś dla siebie, sprawia wrażenie bardzo z siebie zadowolonego. Jakby wtedy czuł, że naprawdę żyje. Bardzo lubi też opowiadać o tym swoim znajomym, jakby się w ogóle nie bał, że to się może wydać. Jednak jeśli nawet jego kombinacje zostają odkryte lub zostaje on przyłapany na gorącym uczynku, to często uchodzi mu to płazem, gdyż inni nie bardzo wiedzą jak reagować na jego postępowanie i przeważnie nie reagują wcale. A jeśli zareagują, to ten typ często potrafi ich tak zagadać, że temat rozmowy schodzi na inne sprawy i zagadnienia.
Ogólnie ten typ sprawia wrażenie, jakby lubił tego typu kombinacje i rozgrywki oraz ryzyko, jakie się z tym wiąże. Jeśli uda mu się korzystnie coś dla siebie zrobić, to daje mu to często dużo frajdy i dodaje energii.
W stanie pewności siebie lubi on też przebywać w swoim dobrze urządzonym mieszkanku. Tam lubi, swobodnie i bez skrępowania, robić to, co lubi. Nie lubi przy tym być niepokojony i oceniany przez kogoś niepożądanego. Stara się on urządzać sobie swoje mieszkanie wg swojego widzimisię, swojej wygody i swoich zwyczajów. I nie lubi, kiedy mu ktoś próbuje coś zmieniać, czy choćby komentować.
Nieoceniona i niezwykle cenna jest zdolność tego typu do okazywania pomocy i dzielenia się z innymi różnymi swoimi doświadczeniami i wiedzą. Dodatkowo potrafi on dostrzec, jaka konkretnie pomoc jest komuś potrzebna i pomaga dokładnie w tym, czego akurat potrzeba. Jest to niezwykle cenne, gdyż wiele typów charakteru często chce udzielić pomocy lub udzielić porad w tym, co akurat nie jest komuś potrzebne i niezbędne. Dodatkowo potrafi on udzielać pomocy szczerze.
Jeśli zaś robi to nieszczerze, to często jest to bardzo czytelne. Np. wtedy kiedy, nie proszony, nagle z własnej woli wykonuje za nas jakąś pracę. Możemy być wtedy prawie pewni, że w krótkim czasie o coś nas poprosi lub będzie miał do nas jakiś interes. Inne typy charakterów, co prawda też tak potrafią robić, ale w przypadku typu 11 (jak również typów 10 i 12), jest to najbardziej oczywiste i przewidywalne. Szczególne wtedy, kiedy praca, którą za nas wykonał, jest pracą, którą lubi robić, a chce nas wrobić w wykonanie pracy, której nie lubi robić.
3.3.2.3. – Stan niepewności siebie – typ 11 (doznanie proste)
W stanie niepewności siebie typ 11 zaczyna silnie kierować się logiką i jednocześnie swoimi odczuciami. Sprawia wówczas wrażenie, jakby lubił sytuację stresowe, gdyż potrafi się wtedy sprężyć i działać w bardzo przemyślany i konsekwentny sposób. Dzięki temu przeważnie wychodzi z kłopotów, w które od czasu do czasu sam się wpakowuje. Potrafi być przy tym bardzo miły i towarzyski, co jeszcze bardziej ułatwia mu wychodzenie z problemów. Jednak jeśli sprawy nie toczą się po jego myśli, wtedy staje się bardziej gadatliwy, a czasami bardzo głośny i krzykliwy. W sumie więc potrafi on być wtedy bardzo trudny do zniesienia dla otoczenia. Bardzo narzeka, skarży się, żali, utyskuje, reklamuje... i trudno mu zaprzestać tych zachowań. Kiedy to nie przynosi skutku, może użyć swojej siły. Kobiety najczęściej używają siły swoich argumentów. Mężczyźni zaś również mogą używać siły swoich argumentów, a jeśli to nie przynosi skutku, to mogą użyć siły fizycznej. Siła ta ma sprowadzić niepożądaną i nielubianą sytuację, na odpowiadające temu typu tory.
Ten typ również nie wycofuje się tak łatwo, ze swoich „roszczeń”, kiedy mu się raz coś nie uda, to podejmuje kolejne próby, żeby „wyjść na swoje”.
3.3.2.4. – Stan nieświadomości – typ 11 (doznanie proste)
W stanie nieświadomości ten typ przechodzi do typu 9. Często wycofuje on się wtedy do swego wygodnego mieszkanka, gdzie może zająć się jakimiś rozmyślaniami, w otoczeniu różnych materialnych rzeczy, które udało mu się wcześniej zdobyć w swoim życiu.
Wtedy np. może siedzieć w wygodnym fotelu i mając przed sobą jakoś dobre jedzonko. Może obejrzeć sobie jakiś film lub zająć się jakimiś innymi mniej konkretnymi sprawami.
W tym stanie jest on gotowy na jakieś zaskakujące sytuacje oraz jakieś dziwne i nieprzewidywalne sprawy. Jeśli czuje się wystarczająco bezpiecznie, że może również zająć się jakimiś fantazjami i wszystkim, co nietypowe i nieprzewidywalne, czego w trzech pozostałych swoich stanach stara się unikać.
Może on wtedy pogadać lub podyskutować sobie z jakimiś bliskimi osobami na jakieś mało konkretne tematy. Wtedy jest też gotowy na wejście na różne nowe obszary wiedzy i nowe poglądy, które nie będą szybko przynosić pewnych i jasno określonych zysków i korzyści. Czasami może być też gotowy na spotkanie ludzi, którzy mają jakieś nietypowe poglądy, ale do tego musi być odpowiednia atmosfera w odpowiednim do tego wg niego miejscu, gdzie faktycznie czuje się bezpiecznie i komfortowo.
3.3.3. – Typ 6 – lęk, logika, ogień, myślenie proste
System (teoria) osobowości | Nazwa danego typu |
---|---|
Enneagram | Typ 6 – Adwokat Diabła |
Typy psychologiczne C. G. Junga | brak odpowiednika |
System starożytny | Choleryk żywioł – Ogień |
3.3.3.1. – Stan świadomości – typ 6 (myślenie proste)
W stanie świadomości ten typ potrafi być z jednej strony bardzo radosny i przystępny, a z drugiej strony bardzo poważny i zdystansowany. Objawiać się to może np. w ten sposób, że kiedy do niego przychodzimy, to w pierwszej chwili potrafi zachowywać się jak gdyby nigdy nic i jakby w ogóle nas nie zauważał. Np. nie przerywa on czynności, którą akurat wykonuje, co może wywoływać u nas lekką konsternacje oraz możemy nie wiedzieć, jak się mamy wtedy właściwie przy nim zachowywać? Po jakimś czasie jednak może on nagle oderwać się od swojej czynności (nawet jeśli jest to czynność takiego typu jak oglądanie telewizji czy robienie czegoś na w swoim telefonie komórkowym) i rozpromienić się, i coś tam do nas zagadać. Zdarza się również, że potrafi on pozostać przy swojej czynności i nie będzie sobie przerywać, aż skończy. I potem np. po godzinie w końcu się oderwie i nawiąże z nami – jak gdyby nigdy nic – miłą rozmowę.
Ogólnie mówiąc, to potrafi on się bardzo skupiać na różnych zagadnieniach, które chce lub musi wykonywać, jak np. praca i różne zajęcia, które go pociągają. Kiedy coś robi, to potrafi robić to tak, jakby znajdował się jakimś w swoim świecie. Z tego świata od czasu do czasu będzie się niejako wynurzał i jeśli zechce, to ulegnie jakimś wpływom otoczenia lub tego, co się wokół niego dzieje.
Jednak przy tym bardzo ciekawe jest to, że mogłoby się mieć wrażenie, że ten typ raczej nie wie, co się wokół niego dzieje? Jednak chociaż mogłoby się to wydawać paradoksalne w jego przypadku, to często wie on dokładniej i bardziej szczegółowo o wszystkim, co się wokół niego dzieje niż wiele innych typów charakteru. Nawet podczas rozmowy z kimś, ma wgląd i kontakt z otoczeniem, i ma jakby włączony jakiś radar penetrujący otoczenie. Także właściwie nic nie umknie jego uwadze.
Ten typ z jednej strony woli miejsca spokojne, w których nie dzieje się zbyt wiele i wszystko może ogarnąć, gdyż jeśli dzieje się zbyt wiele, to może go to denerwować i wyprowadzać z równowagi. Z drugiej strony jednak potrafi sobie świetnie radzić w miejscach, gdzie dzieje się bardzo dużo i bardzo trudno zapanować nad biegiem wydarzeń. Potrafi być on bowiem bardzo opanowany i skupiony oraz stara się wytrwale przetrwać trudną sytuację i wytrzymać aż do momentu, kiedy jakaś sytuacja będzie opanowana, albo potrafi trwać przy jakimś trudnym zadaniu, zajęciu lub pracy, aż zostanie ona doprowadzona do końca.
Ten typ więc często wykazuje się niesłychanie silną wolą i potrafi być bardzo wytrzymały na różne trudy. Do tego potrafi działać bardzo szybko, jeśli wymaga tego jakaś sytuacja. Świetnie może się on sprawdzać w zawodach wymagających wytrzymałości oraz szybkiego i zdecydowanego reagowania, jak np. służba zdrowia oraz różne inne służby, ochroniarstwo, logistyka, i każdy zawód gdzie wymagana jest odpowiedzialność, zdecydowanie i wytrzymałość.
Powyższe przykłady zawodów nie są oczywiście wyznacznikiem tego, gdzie ten typ powinien pracować, gdyż to, do czego rzeczywiście dany przedstawiciel tego typu się nadaje, zależy przede wszystkim od jego zainteresowań, talentów i stopnia samorozwoju. Poza tym predyspozycje tego typu są na tyle wartościowe, że właściwie do każdej pracy potrafi on coś wnieść i będzie bardzo wartościowym członkiem jakiegoś zespołu.
3.3.3.2. – Stan pewności siebie – typ 6 (myślenie proste)
W stanie pewności siebie ten typ może preferować przebywanie w bardziej zacisznych miejscach lub takich, które dobrze zna i jest w stanie panować na tym coś się dzieje wokoło.
Bardzo trudno mu też wchodzić w nowe sytuacje życiowe. Bardzo długo zbiera się do podjęcia jakichś nowych zadań. Potrzebuje do to tego czasu i najlepiej odosobnienia. Lubi więc jakieś spokojne i przytulne miejsce do mieszkania. Lubi też mieszkać z kimś, kto za bardzo nie gra mu na nerwach, gdyż ogólnie nie lubi być sam. Tzn. często lubi być sam, ale nie lubi odosobnienia. Lubi mieć dostęp do kogoś, kogo lubi i do kogo ma sympatię lub przynajmniej mieć dostęp do kogoś, kogo znosi i do kogo może się odezwać, kiedy ma na to ochotę. Ma on bowiem upodobanie do pogawędek z kimś na różne tematy. Chociaż często głównie rozprawia on o swojej pracy. Najlepiej również, jeśli przy okazji tych pogawędek jest coś dobrego do wypicia i zjedzenia. I obejrzenia, i słuchania, gdyż często ten typ lubi słuchać muzyki i oglądać filmy lub jakieś interesujące go programy.
W pracy czuje się dobrze, kiedy wszystko odbywa się wg regulaminu i pracuje z ludźmi, którzy są równie odpowiedzialni, jak on. Ten typ potrafi być więc mocnym ogniwem w jakimś zespole.
W pracy często trudno mu cokolwiek zarzucić. Może oprócz tego, że zdarza mu się czasami unikać lub nie wykonywać prac, które wg niego są bez sensu i są niepotrzebne. Wówczas jego przełożeni muszą wykazać się cierpliwością i inwencją, żeby ten typ jakoś zachęcić i przekonać do wykonania czegoś, co wg niego jest bezsensowne.
Przedstawicielom typu 6 nauka często przychodzi łatwo i mogą się oni uczyć w różnych warunkach. Dzięki czemu nie muszą na naukę poświęcać tyle czasu co przedstawiciele innych typów charakterów.
Paradoksalnie przedstawiciele tego typu mogą uważać się za leniwych, chociaż często potrafią pracować bardzo efektywnie. Poczucie, że są niezbyt pracowici, mogą mieć dlatego, że po pracy, często spędzają dużo czasu w domu, gdzie potrafią długo spać, dużo czasu spędzać na oglądaniu telewizji, słuchaniu muzyki, przeglądaniu internetu itp.
3.3.3.3. – Stan niepewności siebie – typ 6 (myślenie proste)
W stanie niepewności siebie ten typ często stara się być bardzo opanowanym, jak to często w jego przypadku bywa. Długo nie daje po sobie poznać, że coś z nim jest nie tak i że jego nerwy są napięte do granic wytrzymałości. Jednak jeśli trwa to zbyt długo, to potrafi „wybuchnąć”. Może znaleźć się w tym stanie, kiedy np. nie ma możliwości uciec w jakieś odosobnienie, żeby naładować swoje akumulatory, czyli np. wtedy, jeśli mieszka z kimś, kto potrafi grać mu na nerwach i przykładowo robi nadmiernie dużo hałasu, wkracza nieproszony na jego teren, zachowuje się w sposób nieprzewidywalny, zaskakujący... Wtedy zaczyna być bardzo nerwowy i podminowany. I może dojść do konfrontacji słownej z kimś, kto „zakłóca porządek”. Jeśli to nie pomaga, może posunąć się do szantażu i do gróźb. W najgorszym przypadku może nawet powiedzieć, coś w stylu – „jeśli jeszcze raz to zrobisz, to cię zabiję”, i sprawiać wrażenie, że naprawdę jest gotowy do użycia swojej siły lub innych drastycznych środków, jeśli będzie to konieczne. Może więc dojść wtedy do różnych drastycznych i nieprzyjemnych sytuacji, a nawet do rękoczynów. Wówczas ludzie, którzy go znają, mogą być bardzo zaskoczeni tym, do czego ten przeważnie bardzo opanowany typ, jest zdolny?
W stanie niepewności siebie potrafi on też dużo narzekać i potrzebować kogoś, komu będzie mógł się wygadać o tym, co mu się nie podoba, np. o nieodpowiedzialnych i nierzetelnych ludziach, z którymi przyszło mu przebywać czy pracować. Tak narzekać czasami potrafi bardzo, bardzo długo. Po czym wtedy, kiedy niejako nasyci się narzekaniem i obgadywaniem innych, często zaczyna mieć bardzo dobry humor i jest zadowolony z siebie i ogólnie z życia.
3.3.3.4. – Stan nieświadomości – typ 6 (myślenie proste)
W stanie nieświadomości ten 6 przenosi się do opozycyjnego względem niego typu 3. Tak właściwie to stara się i usiłuje być typem 3. Typ 3 zaś potrafi między innymi: mieć duży wpływ na innych; być tzw. duszą towarzystwa; mieć zadatki do zachowywania się tak jak jakaś gwiazda show-biznesu; być kimś, kto potrafi skupiać na sobie uwagę itp. Typ 6 często w swoim stanie świadomości nie potrafi tego robić. Jednak bardzo mu tego brakuje. Ten brak stara się nadrobić właśnie w stanie nieświadomości. Robi to np. tak, że jakoś stara się wprowadzić w rozrywkowy, swobodny i luzacki sposób bycia.
Żeby się do tego doprowadzić, musi on zrobić coś, żeby się tak bardzo nie kontrolować i nie być zbyt odpowiedzialnym i zdroworozsądkowym. Robi to np. za pomocą czegoś, co może przynieść ze sobą luz i swobodę. Odbywa się to często poprzez słuchanie odpowiedniej muzyki, oglądanie filmów, programów, czytania i oglądania odpowiednich artykułów, książek itd. Jednak jeśli chce być pewnym, że osiągnie odpowiedni stopień luzu, to może sięgnąć po bardziej skuteczne środki, jak np. alkohol. Czasami jednak kiedy presja na bycie wyluzowanym jest bardzo duża, to musi on naprawdę wlać w siebie duże ilości alkoholu, żeby stracić na tyle kontrolę nad sobą, żeby stać się „duszą towarzystwa”. Szczególnie dużo zachodu może go kosztować, zebranie się, żeby „zagadać” do dziewczyny (czy chłopaka), która wpadła mu oko.
Potrafi on, co prawda, jak każdy inny typ charakteru, bez większych problemów znaleźć się w stanie nieświadomości, kiedy jest sam w jakimś ustronnym i przytulnym miejscu lub w otoczeniu, które dobrze zna i gdzie czuje się dobrze, ale wiadomo, że to nie to samo, co bycie duszą towarzystwa w gronie wielu osób poza swoim domostwem lub swoim terenem. Bycie bowiem duszą towarzystwa, kiedy jest się samemu lub wśród najbliższych, albo wśród dobrze znanych osób, nie jest aż tak bardzo atrakcyjne. Tzn. jest atrakcyjne oczywiście, ale tu chodzi o to, że ten typ chciałby mieć swobodę brylowania pomiędzy ludźmi niezależnie od tego, czy są to znajomi, czy nieznajomi oraz niezależnie do tego, czy przebywa się w znanym sobie miejscu, czy zupełnie nowym i obcym.
Z tej sytuacji ten typ stara się wybrnąć często w ten sposób, że zaprzyjaźnia się z kimś bardzo rozrywkowym, dzięki któremu (lub poprzez którego) będzie mu łatwiej nawiązywać kontakty z innymi ludźmi, np.: łatwiej mu będzie w czyimś towarzystwie wybrać się na jakąś imprezę, czy też łatwiej mu będzie z czyjąś pomocą zorganizować jakąś imprezę. Co ciekawe, czasami jest on nawet w stanie zaprzyjaźniać się z osobami, które w gruncie rzeczy psychicznie mu nie odpowiadają, a nawet ich w gruncie rzeczy nie lubi. Jednak stara się przyjaźnić z nimi, gdyż są mu te osoby przydatne do kontaktów z innymi ludźmi.
Ogólnie więc ten typ często tęskni do jakiegoś imprezowania i innego rozrywkowego spędzania czasu z różnymi ludźmi. Dużo też czasu poświęca na rozważania o tym, w jaki sposób mógłby się w rozrywkowych sytuacjach znaleźć?
Jednak mimo jego tęsknoty za rozrywkowym stylem życia, jest mu często trudno wchodzić w zupełnie nowe sytuacje, szczególnie w te wyluzowane. Dlatego lepiej czuje się on z osobami, które już zna, np. w pracy, w domu, w miejscu zamieszkania, hotelu robotniczym, akademiku itp., gdzie z czasem, w otoczeniu dobrych znajomych, staje się coraz bardziej rozrywkowy i wyluzowany.
3.3.4. – Typ 9 – gniew, intuicja, powietrze, intuicja prosta
System (teoria) osobowości | Nazwa danego typu |
---|---|
Enneagram | Typ 9 – Mediator |
Typy psychologiczne C. G. Junga | brak odpowiednika |
System starożytny | Sangwinik żywioł – Powietrze |
3.3.4.1. – Stan świadomości – typ 9 (intuicja prosta)
W stanie świadomości typ 9 często balansuje pomiędzy dwoma światami. Światem zewnętrznym i światem wewnętrznym. Balansuje on więc pomiędzy tym, co dzieje się na zewnątrz wokół niego, a tym dzieje się w jego głowie, czyli w świecie swoich myśli. Przeważnie odbywa się to w ten sposób, że coś z tego, co dzieje się wokół niego, skłania go do różnych wewnętrznych przemyśleń.
Ten typ jest więc niejako zawieszony, gdzieś pomiędzy wewnętrznym i zewnętrznym światem. W stan takiego zawieszenia potrafi on wprowadzić się właściwie w każdej sytuacji życiowej. Potrafi np. robić tak podczas rozmowy z kimś, tzn. w trakcie rozmowy z kimś może usłyszeć on od kogoś kilka zdań, które skłonią go do zamyślenia się na jakiś temat. Jednak, żeby nie być posądzonym, że nie uczestniczy w rozmowie z kimś, po chwili wynurza się z własnych przemyśleń i jakby sprawdza, czy nadąża za wątkiem rozmowy lub na chwilę włącza się do rozmowy, żeby ktoś nie odkrył, że nie skupia się on cały czas na rozmowie. Po czym znowu odpływa w świat swoich myśli, żeby po pewnym czasie znów się z niego wynurzyć, aby robić wrażenie dobrego i uważnego słuchacza.
Trochę to sprawia wrażenie, że normalna rozmowa dostarcza mu zbyt wielu informacji, żeby nadążać za nią na bieżąco. Typ 9 lubi bowiem, wgłębiać się w jakieś tematy w swoim tempie. To tempo raz jest szybkie, raz jest wolne, jednak przeważnie nie jest takie, jak tego wymaga sytuacja, w której w danym momencie się on znajduje.
Czy to znaczy, że ten typ nie potrafi uważnie słuchać innych? Właściwie tak. Jednak paradoks jest przy tym taki, że mimo takiego wybiórczego słuchania innych (albo dzięki temu) ten typ prawdopodobnie jest najlepszym słuchaczem, ze wszystkich typów charakterów. Jest tak dlatego, że w życiu, już tak chyba jest, że żeby być zdolnym, innych ludzi naprawdę dobrze wysłuchać, to nie można ich słuchać bardzo dokładnie i wnikliwie, bo i tak wszystkiego, co mówią inni, nie da się dokładnie przeanalizować, przestudiować i w ogóle nie da się odnieść do wszystkiego, co wypływa z ust innych.
Oprócz powyższego ciekawe jest też to, że mimo tego, że ten typ słucha innych mało uważnie, to z rozmów z innymi zapamiętuje on chyba najwięcej ze wszystkich typów i chyba najbardziej przejmuje się tym, co mówią inni.
Ogólnie mało interesuje go wiedza encyklopedyczna. Raczej fascynuje go to, żeby wiedzieć dużo na różne tematy, wiedzieć coś, co jest dla niego nowe i ciekawe. Rozmowa z kimś, kto popisuje się swoją dużą wiedzą i erudycją, jest dla niego często nie do ogarnięcia, i albo go to nudzi, albo zagłębia się wtedy w swoich rozmyślaniach, co pozwala mu jakoś przetrwać podczas nudnych dla niego czyichś erudycyjnych wywodów.
Zanurzanie się w swoich myślach, jest właściwie sposobem tego typu na przetrwanie w świecie rzeczywistym, np. robi to podczas nudnych i monotonnych prac. Dzięki temu jakoś leci mu czas. Ma to swoje plusy i minusy. Gdyż z jednej strony, dzięki temu, ten typ potrafi być odkrywczy, a z drugiej strony czasami bywa naprawdę bardzo rozkojarzony.
Może też tak się wciągnąć w jakiś problem, że zaniedbuje inne sprawy, co zależnie od sytuacji jest wadą lub zaletą. Zaleta tego jest np. taka, że potrafi się wgłębić bardziej w jakieś zagadnienie niż większość innych typów. Jest tak między innymi dzięki temu, że pozwala on sobie na napływanie do jego głowy różnych myśli i skojarzeń, jakby niezwiązanych z tematem. Jednak często myśli z różnych dziedzin w jego umyśle łączą się razem i dzięki temu tworzą się najróżniejsze mieszanki myśli, które mogą być bardzo niezwykłe, zaskakujące i odkrywcze. Wadą takiego sposobu myślenia może być zaś to, że trudno mu czasami wpaść na myśli, które są dla większości ludzi typowe, zwyczajne, jasne i oczywiste. Może on wywoływać tym konsternację a czasami nawet zdenerwowanie innych, którzy nie mogą pojąć, jak ktoś może być taki gapowaty i dziwny, a dla niektórych może on być po prostu głupi i nienormalny.
Często wadą typu 9, jest również to, że jest mało zainteresowany dbałością o sprawy materialne i dbałością o swoje prywatne sprawy i potrzeby. Przez to np. może on nie dbać należycie o swoje ciało i o swoje zdrowie. Zdarza się nawet, że kiedy go coś boli, jest on zdolny do tego, żeby o tym nikomu nie mówić i stara się nie dać po sobie poznać, że go coś boli. Przeważnie ma on nadzieję, że samo mu jakoś przejdzie lub sam sobie z tym poradzi. Podobnie może on też reagować przy innych swoich problemach. Często nawet jego najbliżsi mogą nie wiedzieć, że właśnie boryka się on z jakimś problemem, bólem lub cierpieniem. Takie podejście do własnych problemów może się wiązać, z tym że często ten typ uważa się za mało wartościowego, niegodnego i niezasługującego na lepsze traktowanie oraz na poświęcanie mu czasu, troski i uwagi. I coś w tym właściwie jest, gdyż przez to, że ten typ tak bardzo mało obciąża innych swoimi problemami, inni faktycznie zaczynają go ignorować i przez to, jest to prawdopodobnie najbardziej lekceważony i zaniedbywany przez wszystkich typ charakteru.
3.3.4.2. – Stan pewności siebie – typ 9 (intuicja prosta)
W stanie pewności siebie typ 9 może przemieścić się zarówno do typu 3, jak i typu 6.
Jeśli przemieści się w stronę typu 6, może zacząć snuć głośno jakieś swoje logiczne wywody lub opowiadać o różnych swoich przemyśleniach. Do rozpoczęcia snucia swoich wywodów może zachęcić go to, że ktoś go słucha i okaże mu swoje zainteresowanie. Po pewnym czasie jednak może się on za bardzo rozkręcić w swoich rozprawach i nie zwracać uwagi na to, czy jest w ogóle słuchany oraz, czy jego słuchacz jest jeszcze zainteresowany tym, co on mówi? Taka sytuacja w stanie świadomości raczej mu się nie zdarza, gdyż stara się on wówczas ciągle sprawdzać, czy jest słuchany?
W stanie pewności siebie ten typ może się również przemieścić w stronę typu 3. I wtedy jest zdolny do różnego rodzaju wygłupów, które mu ni stąd, ni zowąd przychodzą do głowy. Może np. chętnie bawić się z dziećmi i wymyślać jakieś dziwne zabawy, tańczyć w jakiś nieprzewidywalny i komiczny sposób, opowiadać dowcipy, wtrącać jakieś pojedyncze śmieszne zdania, czy dziwne uwagi itp. Jest wtedy spontaniczny i zaskakujący.
3.3.4.3. – Stan niepewności siebie – typ 9 (intuicja prosta)
W stanie niepewności siebie typ 9 może przemieścić się zarówno do typu 3, jak i typu 6.
Jeśli przemieści się on do typu 6, to może stać się do bólu logiczny. Wtedy np. zastanawia się nad każdym swoim ruchem i często przez to właściwie nie jest w stanie nic zrobić. Jest tak, ponieważ wszystko, co chce zrobić, może mu się wydawać albo głupie, albo nieodpowiednie. I sumie im bardziej się zastanawia, tym w coraz mniejszym stopniu jest zdolny do wykonania jakiegoś ruchu. Trudno mu wyjść z tego błędnego koła, aż w jakiś sposób się uda mu się w końcu rozluźnić lub zajmie się po prostu czymś innym, zupełnie niezwiązanym z tym, co powinien zrobić.
Jednak kiedy zajmie się on czymś innym niż tym, czym w danym momencie powinien się zajmować to, to jest tak właściwie też nieodpowiednie, gdyż powinien zajmować się przecież tym, czym powinien. Ten fakt następnie sprawia, że ten typ ma do siebie pretensje i zaczyna jeszcze bardziej intensywnie myśleć o tym, co zrobić, żeby robić, to co powinien. W sumie więc bardzo dużo myśli, żeby coś zrobić. I im bardziej o tym myśli, to trudniej mu coś w ogóle zrobić.
Wychodzi więc na to, że występuje u niego wówczas nadmiar myślenia i analizowania każdego ruchu, który mógłby lub powinien wykonać. To zaś sprawia, że albo nie jest on w stanie nic zrobić, albo zrobienie czegokolwiek przychodzi mu z wielkim trudem.
W stanie niepewności siebie ten typ może się również przemieścić w stronę typu 3. Wówczas może zachowywać się tak, że szybko i gorączkowo stara się zrobić coś w odpowiedni sposób, lub ogólnie stara się szybko i należycie postępować. Taki sposób postępowania i działania często w tym stanie nie wychodzi mu zbyt dobrze i jego efekty rzadko są takie, jakich by on oczekiwał. Np. często zdarza mu się wówczas robić coś zupełnie nielogicznie, tak, że nawet on sam nie potrafi zrozumieć i wytłumaczyć sobie lub innym, dlaczego tak coś zrobił, a nie inaczej? Wynika to często ze zbyt gorączkowego postępowania. Stara się on bowiem, jakoś możliwie szybko podreperować swoją wartość w oczach swoich i innych, ale takimi nielogicznymi i zbyt pochopnymi działaniami często tylko pogarsza swoją sytuację. I naraża się właśnie na utratę swojej wartości w oczach innych, gdyż inni wtedy albo oceniają go źle, albo w ogóle są tak skonsternowani, że nie mają pojęcia, jak właściwie mają go oceniać, jak mają wyjaśnić sobie jego nielogiczne postępowanie i co w ogóle mają o nim myśleć?
3.3.4.4. – Stan nieświadomości – typ 9 (intuicja prosta)
W stanie nieświadomości typ 9 przechodzi do opozycyjnego typu 11. Zaczyna się wtedy często interesować przyjemnościami i sprawami materialnymi. Jest to właściwie jedyny dla tego typu stan, kiedy bez większych problemów, potrafi on zrobić coś dla siebie i o siebie zadbać. Wówczas pozwala on sobie też na różne przyjemności.
Na ogół lubi on różne przyjemności związane z ciałem, np. dobre jedzenie i picie, wysiłek fizyczny, taniec, pływanie, turystykę, i różnego rodzaju ruch, podczas którego może on doznawać i czuć swoje ciało. Takie doznawanie może przejawiać się na różne sposoby. Przykładowo wtedy, kiedy lubi sobie coś zjeść, może on jeść wolno, żeby przedłużać przyjemność, jaka się z tym wiąże, aby trwała możliwie jak najdłużej; jeśli lubi kąpiele to będzie się starał brać je wtedy, kiedy nie będzie musiał ich szybko zakończyć; jeśli będzie lubił wysiłek fizyczny, będzie starał się go organizować tak, żeby mógł się nim do woli nacieszyć; itp.
Często zdarza się, że w tym stanie lubi sport i potrafi być w różnych dyscyplinach sportu bardzo dobry. Jednak paradoksalnie sam sport i sukcesy sportowe, mogą go aż tak bardzo nie interesować. Co prawda jak każdy typ lubi on wygrywać, jednak kłóci się to z jego skłonnością do kompromisów, która ma na niego duży wpływ w stanie świadomości. Może on więc odnosić sukcesy głównie wtedy, kiedy jest pod wpływem swojego stanu nieświadomości. Jednak na poważnych turniejach bardzo trudno jest być pod wpływem nieświadomości. Dlatego też mimo dobrych wyników na treningach, może on nie odnosić wielu sukcesów w poważnych zawodach. Chociaż zdarzać mu się mogą chwile, kiedy jego stan nieświadomości weźmie górę i popisze on się od czasu do czasu jakimś niezwykłym osiągnięciem.
Ogólnie jednak w sporcie może się on naprawdę zatracać, szczególnie może lubić różne dyscypliny kontaktowe, jak np. gry zespołowe (np. piłka nożna), sporty walki (np. zapasy). Lubi on też takie sporty, które trwają długo, i których uprawianiem można się „nasycić” do woli.
U tego typu więc często występuje duży niedosyt fizycznego kontaktu, gdyż w stanie świadomości jest on niejako oderwany od swojego ciała, przez skłonność do zagłębiania się w swoich myślach. Dlatego też w stanie nieświadomości, chce on być ze swoim ciałem jak najbliżej i lubi robić coś, co pozwoli mu to ciało czuć i uświadamiać sobie, że to ciało faktycznie istnieje, i że w ogóle je posiada.
***
I tak mniej więcej może się przedstawiać 12 typów charakterów w kolejnym etapie rozwoju mandali charakterów łączącej ze sobą: teorię Arystotelesa, teorię Junga i enneagram.
Powyższe przykładowe opisy typów mandali charakterów należy traktować zaledwie jako wstęp, gdyż obejmują one tylko niewielką część cech każdego z poszczególnych typów.
Na tym etapie rozwoju mandali charakterów to, co opisałem wyżej, wydawało mi się trochę mało jasne i mało wyraziste. Mało jasne jest np. nazewnictwo typów, uważałem, że powinno być bardziej przystępne i łatwiejsze do zapamiętania.
Wszystko wymagało więc dopracowania i rozwinięcia.
CC0 1.0 Universal
Dla tekstów i ilustracji innych autorów, które cytuję w moich pracach, mogą obowiązywać dodatkowe ograniczenia.