10. Jaźń (eter)

Podsumujmy teraz może nasz kwadrat, który jest symbolem psychiki i charakteru człowieka.

Kwadrat ten zawiera cztery stany psychiczne:

• stan świadomości;
• stan nieświadomości;
• stan pewności siebie oraz
• stan niepewności siebie.

Powyższe stany tworzą dwie przeciwstawne sobie pary:

• stan świadomości — stan nieświadomości,
• stan pewności siebie — stan niepewności siebie.

Kwadrat, jako nasza psychika dzieli się na dwa trójkąty, które symbolizują naszą:

• świadomość
• i nieświadomość.

Nasza świadomość, czyli trójkąt świadomości obejmuje trzy stany:

• stan świadomości,
• stan pewności siebie
• i stan niepewności siebie.

Nasza nieświadomość, czyli trójkąt nieświadomości obejmuje zaś stany:

• stan nieświadomości,
• stan niepewności siebie
• i stan pewności siebie.

Stany pewności i niepewności siebie znajdują się na granicy pomiędzy świadomością a nieświadomością (czyli na granicy pomiędzy trójkątem świadomości i nieświadomości). Stany te więc mogą należeć zarówno do trójkąta świadomości, jak i trójkąta świadomości.

W sumie więc powyższy kwadrat wraz jego elementami w symboliczny sposób przedstawia naszą psychikę. Kwadrat ten ułatwia wyobrażenie sobie, w jaki sposób mogą przebiegać różne procesy w psychice. Między innymi za pomocą tego symbolicznego kwadratu można pokazać różne procesy przebiegające pomiędzy świadomością a nieświadomością oraz pomiędzy czterema wyżej wymienionymi stanami psychicznymi.

Symbol kwadratu umożliwia również spojrzenie na naszą psychikę jako jedną całość, która składa się z wielu elementów. Wśród tych elementów głównie można wyróżnić:
— trójkąty świadomości i nieświadomości
— oraz cztery stany psychiczne, które w symboliczny sposób reprezentują różne obszary psychiki.

Wszystkie elementy kwadratu tworzą jednak jedną całość, którą jest właśnie nasz kwadrat. Tę całość, która jest objęta kwadratem, można określić jako kolejny stan psychiczny. Stan ten można by opisać, jako stan, w którym jesteśmy całkowicie ze sobą zintegrowani. Lub używając podobnych słów, możemy powiedzieć, że jesteśmy wtedy ze sobą: połączeni, pogodzeni, spójni, uważni itp. Czy też jesteśmy w pełni siebie akceptujący oraz jesteśmy otwarci na siebie. Jest to więc stan równowagi pomiędzy naszymi czterema głównymi stanami psychicznymi oraz pomiędzy świadomością i nieświadomością. Stan, w którym energia psychiczna (czy libido) krąży w naszej psychice bez zakłóceń, i zużywamy też najmniej tej energii lub najmniej jej marnujemy. Do nazwania tego stanu wykorzystam postulowany przez Junga termin, czyli „JAŹŃ”, który najogólniej mówiąc, miał właśnie przedstawiać całość psychiki, czyli między innymi świadomość i nieświadomość połączoną w jedno.

Mnie osobiście w pewnym momencie jungowska idea Jaźni skojarzyła się jeszcze z piątym elementem (żywiołem), jaki został wyróżniony przez starożytnych filozofów. Element ten to tzw. „ETER”.

Eter reprezentuje element, z którego składa się wszechświat. Słowo „eter” wiąże się też z kwintesencją (po łacinie quinta essentia), czyli jest to piąta esencja, eteryczny piąty element, jednoczący cztery podstawowe elementy.

O eterze można przeczytać np. na stronie:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Eter_(filozofia)

Eter więc podobnie jak Jaźń jest elementem łączącym różne czynniki w całość. Według Arystotelesa Eter łączy cztery podstawowe elementy (żywioły), czyli Powietrze, Ziemię, Wodę i Ogień. W odniesieniu do mandali charakterów możemy powiedzieć zatem, że Jaźń lub Eter to jest element łączący cztery podstawowe stany psychiczne i jednoczący je w jeden wspólny stan.

W tym momencie zrobiło nam się bardzo ciekawie, gdyż okazuje się, że idea „Eteru” wprowadzona przez Arystotelesa, bardzo przydaje się do wyrażenia idei „Jaźni” wprowadzonej przez C. G. Junga. I w sumie obie te idee bardzo pasują do mandali charakterów.

Na poniższym rysunku przedstawiam symbolicznie Jaźń (Eter) w odniesieniu do mandali charakterów.

Nasz symboliczny kwadrat wpisany w okrąg, jako Jaźń (Eter), dla każdego typu charakteru jest inaczej położony. Na mandali charakterów dla każdego typu Jaźń będzie ustawiona pod innym kątem. Zatem kwadrat Jaźni będzie się obracał dookoła mandali charakterów. Tzn. obróci się dwanaście razy, gdyż położenie poszczególnych typów jest analogiczne jak na tarczy zegara.

Wierzchołek kwadratu Jaźni oznaczający stan świadomości będzie wskazywał miejsce na mandali charakterów, do którego świadomość danego typu najlepiej pasuje.

Chciałbym tutaj zwrócić uwagę, że kwadrat Jaźni, jest przedzielony wzdłuż przekątnej na dwa trójkąty. Taki układ można skojarzyć z igłą kompasu. Każdy typ charakteru ma więc swój kompas psychiki. Igła tego kompasu zaś wskazuje stan świadomości danego typu.

Stan świadomości zaś dla poszczególnych typów mandali charakterów:
— znajduje się w innym miejscu mandali charakterów,
— czyli, dla każdego typu wskazuje on, mówiąc w przenośni, niejako inną „godzinę na tarczy zegara”,
— ta „tarcza zegara” zaś jest położona na systemie starożytnym, a zatem stan świadomości będzie wskazywał również jakieś miejsce na obszarze jednego z czerech głównych żywiołów.

Wspomniane powyżej porównania mandali charakterów do zegara i kompasu, mogą również nam się bardzo przydać do wyobrażenia sobie, jak działa nasza psychika. Zegar i kompas możemy więc potraktować jako kolejne symbole ułatwiające nam zrozumienie naszego psychicznego świata.

W sumie zatem powyżej przedstawiłem kwadrat Jaźni, a wcześniej elementy, które się na ten kwadrat składają. Tzn. trójkąt świadomości i nieświadomości oraz cztery stany psychiczne.

W dalszej części przedstawię, jak są położone kwadraty Jaźni dla poszczególnych typów mandali charakterów.

Bibliografia: